Nieuwe boardgame: dealen en smokkelen zoals Pablo Escobar
Het is december en tijd voor een cadeau in de schoen of onder de kerstboom. Dit jaar kan Sint of Santa u verblijden met een ietwat curieus spel: de boardgame Pablo Escobar.
Op de deksel van dit heuse ‘gezelschapsspel’ voor 4 personen (18+) prijkt een afbeelding die lijkt op de figuur Escobar uit de populaire Netflixhit Narcos. Persoonlijk doet het plaatje me vooral denken aan de Braziliaanse acteur Wagner Moura, die Escobar vertolkt in de serie. Dit spel borduurt natuurlijk verder op het Narcossucces. Want alles wat met Pablo te maken heeft, laat de kassa rinkelen.
In deze tijden van digitalisering waarin kinderen continu vastgeplakt zitten aan een scherm, moet je natuurlijk blij zijn met een offline bordspel. De vraag is of dit nou de beste vorm is. Zonder betuttelend of moralistisch te willen zijn, is het de moeite waard om stil te staan waar het nu eigenlijk om gaat.
De slogan van het spel is ‘Become the wealthiest criminal in history’. Doel is om cocaïne van Colombia naar de Amerikaanse staat Florida te krijgen om daar op de markt te brengen. Centrale elementen van het tactische spel zijn coördinatie, transport, productie en marketing. Je eigen kartel leiden, als het ware.
XTC-lab in woonwijk
Het klinkt natuurlijk spannend en avontuurlijk, drugs produceren en verkopen. Maar de realiteit die erachter schuilt is nogal wrang. Hoewel alle populaire series langzamerhand doen vermoeden dat het om vermaak en fictie gaat, is het verhaal van Pablo Escobar – iemand met duizenden doden op zijn geweten – waargebeurd: een geschiedenis van geweld, wreedheid en lijden die de Colombiaanse samenleving ontwrichtte zoals wij het ons maar moeilijk kunnen inbeelden. Vraag het de mensen in Colombia maar. Vraag het de mensen in Mexico maar, waar de drugsoorlog tegenwoordig in alle hevigheid woedt, met tienduizenden doden per jaar.
De laatste jaren lijkt het Colombia stapje voor stapje te lukken om het negatieve stereotype beeld van drugs en geweld van zich af te schudden. De laatste jaren is echter ook het narcotoerisme opgekomen: Pablo Escobartours in Medellín, tot verdriet van veel Colombianen. Kortom, Colombia blijft in de buitenwereld nog wel even synoniem staan voor Pablo en drugs.
De drugshandel is een meedogenloze en bloedige business. En het aanbod in verre landen als Colombia bestaat natuurlijk bij de gratie van de vraag uit de Verenigde Staten en Europa. Op wat onderlinge liquidaties binnen de onderwereld na blijven de ergste gevolgen hier bij ons uit. De gemiddelde gebruiker is zich waarschijnlijk nauwelijks bewust van alle armoede, onderdrukking en geweld waar drugsteelt en –handel mee gepaard gaan. De rekening wordt altijd gepresenteerd op de plaatsen waar de productie en het transport plaatsvinden.
Vertaal het eens naar de Nederlandse situatie. Hoe zouden wij – of specifieker, bewoners van de provincies Brabant en Limburg – het vinden als er een spel op de markt komt waarbij je een illegale wietplantage of een xtc-lab runt in een woonwijk, en wiet of pillen moet produceren en verkopen en de concurrentie daarbij uitschakelen? Denk aan de uitgebrande bestelbusjes in woonwijken en het dumpen van chemisch drugsafval in natuurgebieden, gebeurtenissen die we tegenwoordig op het journaal zien.
Computergames
Wie gaan boardgame Pablo Escobar spelen? Wellicht zijn er ouders die dit cadeau doen aan hun kroost, het is maar een spel tenslotte. Eerder zie ik jongelui of een groep vrienden onderling dit spel spelen en gezien de marketing eromheen is het vooral op jonge mannen gericht. Tuurlijk, Narcos is entertainment. En is monopoly niet een kapitalistisch hebzuchtspel, en stratego gewoon oorlogje spelen? Jack the Ripper en Al Capone zijn ook tot spel getransformeerd.
En wat is het verschil met de op sensatie beluste computergames, waarbij het geweld steeds realistischer wordt en het bloed van je scherm spat? Zulke games worden soms (onbewezen) in verband gebracht met massale schietpartijen in het echte leven, waarbij schutters willekeurige mensen doden.
Qua timing van dit spel is de spel misschien nog te vroeg. Als deze ellende wat verder in de tijd achter ons ligt, verdwijnt ook de gevoeligheid. De pijn zit hem vooral in het feit dat Escobar en het geweld en lijden waar hij voor staat nog behoren tot een recent verleden en voor sommigen nog steeds voortduren. Maar laat ik geen spelbreker zijn, ik gun ieder zijn vermaak. Zo lang mensen Escobar maar niet gaan romantiseren. Dus voor de liefhebbers: in 2010 al verscheen het spel After pablo, met als thema de strijd tussen de Colombiaanse en de Mexicaanse drugskartels na de dood van Escobar. Let the games begin…
Just Games, Pablo Escobar The Boardgame, EAN 8718866300821, €26,95
