Politiek & Maatschappij

Verwarring over verkiezingsuitslag Bolivia

23 oktober 2019

Maja Haanskorf

Woede bevolking neemt toe

In zeker negen steden in Bolivia zijn gewelddadige protesten uitgebroken te midden van voortdurende verwarring over het resultaat van de presidentsverkiezingen van zondag 20 oktober.

Onder tegenstanders van de zittende president Evo Morales ontstond wantrouwen nadat de ‘snelle telling’ verrassend was gestopt. Zijn belangrijkste rivaal, Carlos Mesa, zei dat de resultaten van de snelle telling frauduleus waren. Het tellen is nog steeds aan de gang met Morales op de eerste plaats, maar momenteel met onvoldoende voorsprong om een tweede ronde te voorkomen.

Wat laten de tellingen zien?

Het Hoge Kiestribunaal van Bolivia heeft momenteel twee afzonderlijke tellingen. De snelle telling, met 95,6% van de geverifieerde stemmen, plaatst Morales boven Mesa met een voorsprong van 9,33 procentpunten. Dat is net minder dan het voordeel van 10 procentpunten dat hij nodig heeft om in de eerste ronde meteen te winnen. Als dat resultaat zou worden bevestigd, zouden Morales en Mesa op 15 december tegenover elkaar staan. De gedetailleerde telling toont de twee nek en nek. Met 72% van de stemmen had Morales slechts 0,58 procentpunt voorsprong op Mesa, waardoor een tweede ronde zeer waarschijnlijk was.

Waarom is er controverse?

Uren nadat de stemhokjes op zondag gesloten waren, gaf het Hoge Kiestribunaal de eerste resultaten van de snelle telling vrij. Met 83,8% van de stemmen geverifieerd, toonde de website dat Morales 45,3% van de stemmen had en Mesa op de tweede plaats bleef met 38,2% van de stemmen. Dat resultaat suggereerde dat er een tweede ronde zou zijn, wat aanleiding gaf tot feest in het campagnekamp van Mesa, dat juichend verklaarde: “We hebben de tweede ronde gehaald!”

Maar toen werd de website met de snelle telling ineens gedurende 24 uur niet meer bijgewerkt, waardoor verkiezingswaarnemers van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) hun bezorgdheid uitten. Terwijl het tellen was opgeschort, vertelde Morales zijn aanhangers dat hij ervan overtuigd was dat wanneer stemmen uit landelijke gebieden werden opgeteld, er geen tweede ronde nodig was.

Toen de snelle telling maandagavond eindelijk werd bijgewerkt, had Morales een voorsprong van 10,12 procentpunten op Mesa – net genoeg om een tweede ronde te voorkomen. De verkiezingsmissie van OAS noemde de verandering “drastisch en moeilijk uit te leggen. We hopen dat het resultaat van de definitieve berekening zal voldoen aan de wil van de kiezers die tijdens de stemming is geuit”, zei de OAS-verkiezingswaarnemingsmissie.

Reacties

Op dat moment braken er protesten uit in steden in Bolivia waarbij ontevreden kiezers naar verluidt de stembusjes in de steden Sucre en Tarija in brand staken. Duizenden Bolivianen demonstreerden ook buiten het hotel in hoofdstad La Paz, waar het Hoge Kiestribunaal zich had verzameld om stemmen te verwerken.

Mesa veroordeelde de bijgewerkte resultaten: “We gaan deze resultaten niet erkennen, die deel uitmaken van een beschamende fraude die de Boliviaanse samenleving in een situatie van onnodige spanning plaatst. We vertrouwen erop dat burgers dit niet zullen accepteren”, zei hij in het bolwerk van de oppositie van Santa Cruz. “Deze regering heeft een onmogelijke situatie gecreëerd. Het bespot de volksstemming.” Een oppositiegroep in Santa Cruz riep  bewoners op om deel te nemen aan een algemene staking op dinsdag.

Michael Kozak, de Amerikaanse topdiplomaat voor Latijns Amerika, klaagde op Twitter aan dat er “pogingen waren om de democratie van Bolivia te ondermijnen.” De waarnemersmissie van de OAS, de waarnemers van de Europese Unie en de ministers van Buitenlandse Zaken uit Argentinië, Brazilië en Colombia hebben hun bezorgdheid geuit over de situatie. Ondertussen beschuldigde de Boliviaanse minister van Binnenlandse Zaken, Carlos Romero, de oppositie ervan om onrust te creëren en waarschuwde hij dat “ze verantwoordelijk is voor het geweld dat ze genereert.”

Staatsgreep

President Evo Morales riep woensdagochtend zijn aanhangers en de bevolking op zich te organiseren en zich voor te bereiden “om de democratie te verdedigen”. Hij noemde het gebeuren een vermeende staatsgreep. “Ik veroordeel ten overstaan van het Boliviaanse volk dat er een staatsgreep aan de gang is. Die is voorbereid door rechtse krachten met internationale steun. Tot dusver hebben we het geduldig doorstaan om geweld te voorkomen”, zei Morales tijdens een persconferentie die eerder vandaag werd gehouden.

“Met de staking zullen alleen hun departementen worden geschaad”, zei Morales naar aanleiding van de stakingen waartoe vandaag in drie regio’s van het land werd opgeroepen.  “Er is geen reden voor een staking, maar als het gaat om een politieke staking voor een staatsgreep, dan hebben ze zo hun redenen.” De president zei ook dat hij “bijna zeker” was dat hij de winnaar van de verkiezingen was en vroeg de oppositiepartijen de stemming te respecteren. “We hebben het recht op ideologische verschillen, maar zaai geen haat; de inheemse stem moet worden gerespecteerd”, zei hij. Ten slotte drong Morales er bij internationale organisaties en andere instellingen op aan de democratie te beschermen. “Democratie is voor mij een permanente ontmoeting met alle sectoren, het eindigt niet op de dag van de stemming”, concludeerde hij.

Onderzoek OAS

Secretaris-generaal van de OAS,  Luis Almagro,  heeft de uitnodiging van de Boliviaanse regering aanvaard om een onderzoek in te stellen naar de recente presidentsverkiezingen in het land, te midden van controverses over de resultaten. Op dinsdag kondigde de OAS aan dat het op woensdag een speciale vergadering zou houden om de resultaten van de Boliviaanse presidentsverkiezingen te bespreken.

Eerder op dinsdag kondigde de Boliviaanse minister van Buitenlandse Zaken Diego Pary op een persconferentie aan dat de regering van zijn land een officieel bericht naar de OAS had gestuurd met het verzoek een onderzoek in te stellen om het hele stemproces bij de presidentsverkiezingen te controleren. “We zijn er als regering in geïnteresseerd dat het hele proces de nodige transparantie heeft, dat alle stemmen van de Bolivianen tellen”, benadrukte Pary.

Ondertussen diende Antonio Costas, vicevoorzitter van het Hoge Kiestribunaal van Bolivia, dinsdag een ontslagbrief in, waarin hij zei dat de schorsing van de publicatie van de voorlopige verkiezingsresultaten hem daartoe had genoopt. Costas beweerde dat hij niets te maken had met de beslissing om de publicatie van de resultaten op te schorten.

Opinión, Mercopress, BBC World News

Gerelateerde berichten

Democratie in Latijns-Amerika niet langer vanzelfsprekend

Democratie in Latijns-Amerika niet langer vanzelfsprekend

Afgelopen jaar is de wereld weer iets minder democratisch geworden en in Latijns-Amerika is de terugval het grootst. Dat komt met name door de scherpe daling van het democratiegehalte van een aantal Midden-Amerikaanse landen. Van het idee van twintig jaar geleden dat de democratie in Latijns-Amerika vrij stevig was verankerd, is weinig meer over. Zo blijkt uit de Democracy Index 2023.

Lees meer
Uitzending Spoorloos 1 november over geroofde Argentijnse baby’s

Uitzending Spoorloos 1 november over geroofde Argentijnse baby’s

De uitzending was woensdagavond 1 november, maar kan op Uitzending gemist worden teruggekeken. In de laatste uitzending van dit seizoen vertelt de in Nederland woonachtige Ana haar verhaal. Tien jaar geleden werd middels DNA-onderzoek vastgesteld dat zij tot de zogenaamde roofbaby’s behoort. Haar beide ouders zijn tijdens de Videla-dictatuur vermoord. Haar moeder was vijf maanden zwanger toen zij werd gearresteerd. Op één klein berichtje kort na haar arrestatie werd nooit meer iets van haar vernomen. Haar dochter Ana is geadopteerd, iets dat zij pas op 36-jarige leeftijd te horen kreeg.

Lees meer
agsdix-null

Politiek & Maatschappij

agsdix-null

Kunst & Cultuur

agsdix-null

Vrije tijd & Toerisme

agsdix-null

Economie & Ondernemen

agsdix-null

Milieu en Natuur

agsdix-null

Onderzoek & Wetenschap

Blijf op de hoogte

Adverteren op onze website?

Dat kan! Tegen een scherp tarief plaatsen wij uw advertentie.

Ontvang onze nieuwsbrief

Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.

Volg ons op social media

Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.

Share This