Latijns-Amerikaanse muziek in de top-2000
Het is 1989 en de Dominicaanse Republiek gooit de heupen los op het ritmische en vrolijke Ojalá Que Llueva Café van de zanger Juan Luis Guerra (Santo Domingo, 1957). Met dit nummer zou Guerra de zomer van dat jaar voor zich winnen. Maar ook zou hij buiten de Dominicaanse Republiek terrein veroveren: dankzij dit nummer werd zijn muziek ook in het buitenland gedraaid, onder meer in Latijns-Amerika, de Verenigde Staten en Spanje.
In 1989 was ik zeven jaar oud en woonde in Spanje. In die zomer was Ojalá Que Llueva Café (‘Hopelijk zal het koffie regenen’) werkelijk overal te horen in het land: winkels, supermarkten, discotheken en bars. Het werd zo vaak gedraaid dat dit het liedje uit mijn kindertijd werd. Het swingende en vrolijke ritme van merengue nodigt uit om het lichaam lekker los te maken, maar inhoudelijk raakt het liedje een serieus thema: aan het einde van de jaren ’80 leed de Dominicaanse Republiek onder een politieke en economische crisis waardoor veel inwoners in armoede leefden. Het land werd geteisterd door corruptie. In die tijd was koffie erg belangrijk voor de economie van de Dominicaanse Republiek: het land richtte zich toen voornamelijk op een monocultuur van suiker en koffie. Guerra wilde met dit liedje zijn steun uiten aan de boeren die het moeilijk hadden en wenste dat de koffieteelt zou groeien en de economische positie van de Dominicanen sterker zou worden.
Juan Luis Guerra is inmiddels één van de meest gewaardeerde Latijns-Amerikaanse zangers ooit. Hij is ook gitarist en componist. In 1984 lanceerde hij zijn eerste album met een muziekgroep die later Juan Luis Guerra y 4.40 zou gaan heten. Over het algemeen wordt hij geassocieerd met bachata, een romantisch muziekgenre uit de Dominicaanse Republiek, alhoewel hij deze stijl altijd gemengd heeft met vleugjes van andere meer melodische genres zoals merengue, bolero, salsa en rock and roll. Ook verwerkte hij jazz en Afro-pop in zijn muziek. Zijn oeuvre bevat allerlei soorten muziek waarin hij romantiek, humor én meer serieuze onderwerpen behandelt. Hij verkocht meer dan 70 miljoen platen en won veelvuldig prestigieuze muziekprijzen, onder meer 24 Latin Grammy Awards en twee reguliere Grammy Awards. Hij is de recordhouder van de meest ontvangen awards tijdens één Latin Grammy-uitreiking: zes in 2007 met zijn plaat La Llave de Mi Corazón.
In Nederland scoorde Guerra in de zomer van 1991 een hit in de Nederlandse Top 40 (nummer 3) met het liedje Burbujas de Amor. 13 weken lang was hij op de lijst te vinden. Hij gaf hier meerdere concerten, zoals op 1 september 2008 in de Heineken Music Hall. Samen met mijn vriendin Isabel mocht ik in een uitverkochte zaal genieten van zijn warme stem en ritmische liedjes. Toen Ojalá Que Llueva Café, het liedje uit mijn kindertijd, werd gedraaid gooiden mijn vriendin en ik de heupen er flink op los. Een geweldige avond hebben we gehad. Juan Luis Guerra gaf me met dit concert in 2008 nog een mooie herinnering om te koesteren.
Muziek heeft een unieke kracht in zich: een liedje kan je zomaar terug in de tijd brengen, of je verplaatsen naar een specifieke plaats, ver weg of dichtbij. Het brengt je in contact met eerdere fases in je leven en de toen overheersende herinneringen en emoties. In november 2018, ruim tien jaar na het geweldige concert in de Heineken Music Hall, overleed mijn vriendin Isabel. Ojalá Que Llueva Café is niet langer uitsluitend het nostalgische liedje uit mijn jeugd, maar een ware herinnering aan hoe Isabel was: vrolijk, jeugdig, energiek en ritmisch, zoals het liedje zelf. Iemand die gepassioneerd was door dansen, Latijns-Amerika en het leven. Iedere keer als ik het liedje hoor brengt het de warme, kostbare en dierbare herinneringen aan hoe Isabel is essentie was weer iets dichterbij. Zo krachtig kan muziek dus zijn.
Juan Luis Guerra heeft de top-2000 nooit gehaald en dat is jammer: bekijk en beluister het nummer maar eens op YouTube. Laten we zorgen dat Ojalá Que Llueva Café eind dit jaar gedraaid wordt!
Deze bijdrage is onderdeel van de special Film, muziek & street art
