Kleurrijke trommels die een vrolijk sambaritme spelen, gevolgd door een kaal, Nederlands bospad in de winter. Dat is het contrast waarmee de korte film Troca o trópico van regisseuse Natália Machiaveli begint. In de film vertelt Machiaveli haar eigen verhaal over hoe ze als jonge Braziliaanse naar Nederland emigreerde. Daarnaast laat ze andere Braziliaanse vrouwen in Nederland aan het woord.
Troca o trópico wisselt in documentairestijl interviews en beelden uit Machiaveli’s leven af. Als tiener vertrok de regisseuse met haar moeder en zus om zich bij hun vader in Nederland te voegen. Dit mislukte echter en de familie moest terugkeren. Jaren later lukte het Machiaveli alsnog om zich in Nederland te vestigen. De droom om naar Nederland te komen blijkt echter anders dan de realiteit. De film draait dan ook vooral om het tonen van die realiteit van het leven van de Braziliaanse immigranten. Tussen twee landen in en altijd anders dan anderen zoeken ze naar hun plek. In Nederland gekomen moeten ze meer betalen voor studies, een dure inburgeringcursus volgen en kunnen ze met moeite een werkvergunning krijgen.
Dit geschetste negatieve beeld roept veel vragen op. Ten eerste wordt de reden waarom de vrouwen naar Nederland zijn gekomen niet duidelijk. Ook zijn er momenten waarop je je onwillekeurig afvraagt waarom ze niet simpelweg terugkeren naar Brazilië. Door in te gaan op deze vragen had de film, die een interessant onderwerp heeft, een meer genuanceerd en gelaagd beeld kunnen geven. Ondanks het symbolische eindbeeld van de sambaband die over het kale bospad danst, heb je als kijker het gevoel dat de film blijft hangen in het toch enigszins stereotype begincontrast. Brazilië als het warme thuisland en Nederland als koud, afstandelijk en te georganiseerd.
Troca o Trópico draait tijdens World Cinema Amsterdam in Rialto en is te zien op 19 augustus om 20.30u. De regisseur is aanwezig.
Natália Machiaveli | Brazilië, Nederland | 2011 | 22’ | Portugees, Engels, Nederlands gesproken, Engels ondertiteld
