De documentaire My Friend Diego volgt de terugkeer naar Chili van Luis Alberto Alarcón, een voormalig lid van het persoonlijke veiligheidscorps (GAP, Grupo de Amigos Personales) van ex-president Allende. Hij wil als getuige naar het proces tegen de man die hem na de coup van ex-dictator Pinochet in 1973 langdurig martelde. Vooral wil hij de confrontatie aangaan met zijn martelaar, want hij heeft hem en zijn martelingen nog dagelijks op zijn netvlies staan.
De film start op Schiphol, waar Alarcón zeven dagen voor de hoorzitting vertrekt naar Temuco, een plaats in het zuiden van Chili. Daar laat hij voor de camera zien wat er met hem is gebeurd. Tegelijk is dat een voorbereiding op de confrontatie met zijn beul, waar hij naar uitkijkt, maar waar hij tegelijk ook bang voor is.
Als kijker word je deelgenoot gemaakt van wat Alarcón in Temuco is overkomen. De opbouw van de film is rustig en concentreert zich op Alarcón en zijn missie. Zijn emoties, hoewel aanwezig, zijn nooit overdreven en mooi gedoseerd. In woord en gebaar vertelt hij hoe hij werd opgepakt, waar zijn overvallers vandaan kwamen en dat hij probeerde te ontkomen. Op dat punt in de film begint hij te rennen en rennen. De tempoversnelling sleept je mee in de film. Het komt op een goed moment, want Alarcón vertelt zijn verhaal bijna uitsluitend in klemtonen, wat tamelijk vermoeiend is om aan te horen.
Mooi is de uiteenzetting over de martelingen, het is bijna een les. Alarcón acteert dit niet, maar is puur aanwezig. Wanneer het moment van de ontmoeting met zijn beul daar is, ben je bijna net zo gespannen als hij. De ontmoeting zelf is dan een anti-climax. Het is niet meteen duidelijk wie nu de beul is. Daarna is er een ontroerend moment als Alarcón zijn identiteitsbewijs omhoog houdt en zijn martelaar geen enkel blijk van herkenning geeft. Of hij verstopt dat achter zijn zonnebril.
Over de hoorzitting valt verder niets te vertellen. Waarschijnlijk mocht er in de rechtszaal niet worden gefilmd. De film eindigt met de reis terug naar Nederland. Alarcón slaapt rustig, de marteling is uit zijn hoofd verdwenen. Het is een klassieke catharsis, die je hem graag gunt.
Minpunt van de film is dat je over Alarcón en de situatie in Chili tijdens de coup verder niets te weten komt. De makers gaan er blijkbaar vanuit dat kijkers de geschiedenis wel kennen. Dat is jammer, want de meeste mensen weten niets van Chili en zeker jongeren hebben geen idee wie Allende en Pinochet zijn. Zonder die kennis kun je de film zien als voorbeeld van wat gemartelden over de hele wereld in welke tijd dan ook meemaken. En dat is ook waardevol.
De film draait op het festival Movies that Matter van 22 tot 28 maart in Den Haag en het Latin American Film Festival van 18 tot 27 april in Utrecht.
My Friend Diego | Rob Brouwer en Pablo Eppelin | Nederland 2011 | 44 min | Spaans gesproken, Engels ondertiteld
