Het is in Cuba niet makkelijk om een onafhankelijke film te produceren, zonder steun van het door de staat gefinancierde filminstituut ICAIC. De jonge regisseur Carlos Lechuga deed dat wel. Zijn film Melaza vertelt het verhaal van twee geliefden in een fictief dorpje dat deze naam draagt. Na de sluiting van de plaatselijke suikermolen is het voor het hele dorp moeilijk om rond te komen. We zien daardoor steeds creatievere manieren om aan geld te komen, waarbij een sarcastische blik op het Cubaanse socialisme niet vermeden wordt.
“Ik wilde vooral het doorzettingsvermogen en de creativiteit van jonge Cubanen laten zien. De economie, die vroeger vooral op suiker draaide, is veranderd. Dit is niet alleen zo op het platteland. De film toont hoe de jonge generatie, waar ik zelf ook toe behoor, hierin moet zien te overleven”, aldus Lechuga. Dit gevoel van een positieve houding, een manier vinden wat er ook gebeurt, is duidelijk aanwezig in de film. Hoofdpersonen Mónica en Aldo doen van alles om aan geld te komen, van hun huis verhuren aan een prostituee tot illegaal vlees verkopen. Daarbij geven ze de moed nooit op en blijven ze veel van elkaar houden.
Interessant is vooral de kritiek op de Cubaanse staat. Lechuga verpakt dit in een sarcastische blik en vermijdt daarmee uitgesproken protest. Zo zien we een rally voor het socialisme, die belachelijk gemaakt wordt. Door deze indirecte houding kon de film wel vertoond worden in Cuba, maar, zo benadrukt een van de producers, “alleen op het filmfestival”. Ze licht toe: “Ik geloof niet dat de film ooit in reguliere Cubaanse bioscopen zal draaien. Nadat ICAIC expliciet afstand genomen heeft van de film, zie je ook dat de pers niet meer over ons schrijft.”
Juist hierdoor is Melaza uniek in de Cubaanse cinema. Lechuga combineert een liefdesverhaal, dat knap gespeeld wordt door de twee hoofdpersonen, met grappige scènes en een sociale ondertoon. Het is daarom te hopen dat de film in het buitenland wél de filmhuizen zal bereiken.
Melaza | Carlos Lechuga | Cuba | 2012 | 80 minuten | Spaans gesproken | Engels ondertiteld
Melaza is nog tot 2 februari te zien op het Internationaal Film Festival Rotterdam.
