De Netflix Original miniserie Frontera Verde (Green Frontier), geschreven door de Colombiaanse serieschrijvers en -producers Diego Ramírez Schrempp, Mauricio Leiva-Cock en Jenny Ceballos, is een magisch en meeslepend verhaal dat zich in het Amazoneregenwoud in Colombia en Brazilië afspeelt. Helena Poveda, een jonge rechercheur, wordt vanuit Bogotá naar de Amazone gestuurd voor het oplossen van vier gevallen van femicide. Geheel onverwacht ondergaat Helena gedurende het onderzoek een persoonlijke transformatie. Frontera Verde is een verhaal over corruptie en moord waar het magisch realisme vanaf druipt. Tegelijkertijd vraagt de serie aandacht voor het beschermen van het Amazoneregenwoud en het leven van de inheemse bevolkingsgroepen die haar bewonen.
Een van de vermoorde slachtoffers is een inheemse vrouw, genaamd Ushe. Helena voelt een diepe band met haar. Tijdens haar rechercheonderzoek wordt ze geconfronteerd met een corrupt politiesysteem, waardoor ze gedwongen is om de moorden op niet-conventionele manieren op te lossen. Het onderzoek leidt haar uiteindelijk naar een persoonlijke ontdekkingsreis naar haar eigen verleden, angsten en identiteit.
Duivels plan
Bijzonder aan deze serie is dat het Amazonewoud een stem krijgt. Soms voelt het alsof de jungle een eigen personage is. De Amazone spreekt via een inheemse vrouw en man: Ushe en Yua, die in de serie steeds samen verschijnen. Ze hebben een diepgaande band die tijd en afstand overstijgt. Ze bezitten ancestrale kennis over het regenwoud en vormen een brug tussen het zichtbare en het onzichtbare, het heden en het verleden, de mens en het regenwoud. Ze staan symbool voor het leven en de balans in het Amazonewoud. Inheemse bevolkingsgroepen vormen een geheel met de natuur, als ware ze een en hetzelfde organisme. Ook wordt er via Ushe en Yua een ernstig en actueel thema aangesneden: het drama van de vernietiging van het Amazonewoud en het belang om deze te beschermen.
In flashbacks is het zien hoe Ushe en Yua opgejaagd worden door een blanke man. Joseph Schultz, een machtsbeluste blanke man die gefascineerd is door het occulte. Hij wil de geheimen van de jungle ontrafelen en zich de rijkdom van de Amazone toeëigenen, en raakt gefascineerd door de ancestrale kennis van het regenwoud. Hij heeft een weerzinwekkend, duivels plan om toegang tot die heilige kennis te verkrijgen, naar zijn hand te zetten en meer macht te vergaren. De ontmoetingen tussen Joseph, Ushe en Yua illustreren de botsingen tussen twee tegengestelde wereldvisies. In zekere zin staat Joseph symbool voor de duistere krachten die tot de vernietiging van het Amazonegebied leiden.
Universum
Ciro Guerra, een van de regisseurs, ziet de serie als een middel om een stem te geven aan de inheemse bevolkingsgroepen van de Amazone. Hij wil dat ze zich erkend voelen in het universum dat ze in Frontera Verde uiteenzetten. Jacques Toulemonde, ook regisseur, werkte samen met Guerra aan de Colombiaanse film El Abrazo de la Serpiente (the Embrace of the Serpent) in het Amazonegebied. Voor hem was dit een ervaring die hem diep raakte:
“Colombia bestaat voor veertig procent uit het Amazoneregenwoud, het land is meer Amazonisch dan een Andesland, en we kennen het amper. Daarom is het belangrijk om deze plaatsen te leren kennen en te tonen.”
De inheemse stammen waarmee ze werkten waren enthousiast over de serie en stelden zich open op, enthousiast en tevreden om aan dit project en het verhaal te kunnen werken, aldus Toulemonde. Er zijn nog maar weinig films en series die voortgekomen zijn uit een diepe samenwerking met de autochtone groepen uit het Amazonegebied en dat maakt Frontera Verde bijzonder en anders.
Ver weg en vergeten
Toulemonde benadrukt dat het belangrijk voor de inheemse stammen is dat wij ze met respect behandelen, en wanneer we hun leefgebied betreden ook begrijpen dat het hen toebehoort. Voor het maken van de serie hebben ze samengewerkt met Tikuna- en Huitotostammen, die in het gebied leven waar Frontera Verde is opgenomen. De serie is opgenomen in de Colombiaanse stad Leticia, de Braziliaanse stad Tabatinga (Leticia en Tabatinga vormen samen een grensstad) en de regio waar Colombia, Peru en Brazilië samenkomen. In de serie wordt Spaans, Tikuna en Huitoto gesproken.
(tekst gaat verder onder foto)
Twee inheemse acteurs uit El Abrazo de la Serpiente spelen ook in Frontera Verde; Yauenkü, die Yua speelt, is Tikuna en woont op twee uur varen van Leticia. Ook Antonio Bolívar, de stamhoofd in de serie, was een gerespecteerde inheemse leider die in april in het ziekenhuis van Leticia aan corona stierf op 75-jarige leeftijd. Beiden willen ze de wereld kennis laten maken met hun verhalen, de wijze waarop ze in het Amazone leven zonder deze te vernietigen, maar ook de problemen waarmee de inheemse bevolkingsgroepen te maken hebben in de Amazone en de regio rondom Leticia. De dood van Bolívar is op een bepaalde manier kenmerkend voor de situatie waarin deze regio zich bevindt: ver weg en vergeten. Het Amazonegebied en Leticia in het bijzonder behoren tot de meest zwaar getroffen gebieden van Colombia door COVID-19, onder meer door de gebrekkige gezondheidszorg in de regio.
Schoonheid van de Amazone
Frontera Verde is als genre moeilijk te categoriseren. Netflix noemt de serie een thriller, en de makers een série noire. Deze stijlen worden op een geheel nieuwe manier uitgewerkt. De serie is mysterieus, vol metaforen, onvoorspelbaar en origineel. De verschillende verhaallijnen van Frontera Verde komen uiteindelijk allemaal samen. Een verhaal dat begint met vier moorden en een rechercheonderzoek eindigt in een roep om de Amazone en al haar leven te beschermen. Deze wending maakt dit een bijzondere serie, omdat de kijker zonder het eerst te verwachten meegevoerd wordt in een veel diepgaander verhaal, dat ons eigenlijk allemaal aangaat. Naast de boeiende en spannende verhaallijnen zal de kijker beloond worden met prachtige beelden van de schoonheid van de Amazone, en wordt aan het denken gezet over de huidige verhoudingen in de wereld.
Frontera Verde, Diego Ramírez Schrempp, Mauricio Leiva-Cock, Jenny Ceballos, Netflix, 2019, Colombia, Brazilië, 331 minuten (8 afleveringen), Spaans gesproken, Nederlands ondertiteld
