De dood van een vriend is vaak traumatisch. In Estrada para Ythaca (Road to Ythaca) proberen vier vrienden het verlies van Júlio (1979 – 2009) te verwerken. Of te verdrinken, beter gezegd. In een café in een klein stadje zitten de dertigers aan een tafel vol lege bierflessen. De sfeerloze, witte muurtegels weerkaatsen het mompelende gezang – praten doen ze nauwelijks – van de mannen. Er wordt flink ingenomen.
Op een gegeven moment stapt het viertal in een auto, op weg naar Ythaca. De trip – een soort loutering, rouwverwerking – duurt meerdere dagen en nachten. Zo laten ze de eenzaamheid van achterblijvers achter zich. Onderweg wordt gerust, provisorisch gekookt en de roes uitgeslapen. Want de nodige flessen sterke drank worden soldaat gemaakt. De bestemming, een mythische plaats, is niet het doel; dat is de reis op zich. Het is een odyssee naar het niets, naar zichzelf, naar hun overleden vriend.
De film vergt flink wat uithoudingsvermogen van het publiek. Er is weinig handeling, en nog minder dialoog. Op zich hoeft dat geen belemmering te zijn, maar in dit geval wacht je als kijker op een actie, op een wending, maar er gebeurt te weinig. Daardoor gaat de film jammer genoeg vervelen.
Filmisch gezien ademt het zeker sfeer. Hoewel de film tijdloos lijkt, doet hij ook erg jaren zeventig aan. Dit komt vooral door de baarden en de kapsels van de vier vrienden. Soms zijn de beelden onscherp, met zwart-witte tinten, wat het gevoel van ontheemding door verlies benadrukt. Scènes overdag, in het binnenland van noordoost-Brazilië, lijken overbelicht door de felle zon. Precies zoals het is en hoort.
Estrada para Ythaca ontving lovende kritieken in Brazilië en buitenlandse filmfestivals. De vier regisseurs, die ook de vier vrienden in de film vertolken, worden geroemd als talenten met een veelbelovende toekomst. Deze ‘roadmovie’ heeft ontegenzeggelijk iets eigens en intrigeert, maar zal door de traagheid alleen kijkers met veel geduld kunnen bekoren.
Estrada para Ythaca (Road to Ythaca), Guto Parente/Luiz Pretti/Pedro Diógenes/Ricardo Pretti, Brazilië 2010, 65 minuten, Portugees gesproken, Engels ondertiteld
