De Braziliaanse sloppenwijken, die beter bekend staan als de favelas, hebben de afgelopen decennia wereldwijde bekendheid verkregen door films als City of God en Elite Squad. Alhoewel er vandaag de ruim 50 miljoen mensen in favelas wonen is er in het verleden meerdere malen gepoogd om de wijken te verwijderen. Dit gebeurde ook in Brasília, sinds 1960 de officiële hoofdstad van het land, en de plek waar de documentaire A Cidade é uma só zich op richt.
A Cidade é uma só vertelt het verhaal achter de verplaatsing van de bewoners in de omringende wijken van Brasília, die plaatsvond in 1971. Via de Campanha de Erradicação de Invasões (Invasie Eradictie Campagne) werden de favelados geher-huisvest naar Ceilândia, dat zo’n 25 kilometer van Brasília vandaan ligt. Alhoewel het doel van de campagne zou zijn om de leefsituatie van de bewoners te verbeteren, maakt de documentaire duidelijk dat het in werkelijkheid het aanzicht van de stad was dat zo verbeterd zou moeten worden. De gedwongen verplaatsing had voor veel mensen dan ook negatieve gevolgen. Nancy vertelt in de documentaire hoe ze de gebeurtenis als zevenjarig meisje beleefde. Ook volgen we Dildu, een gedreven stadsbewoner die zich met hart en ziel inzet voor zijn eigen politieke campagne.
De verhalen van Nancy en Dildu wisselen elkaar tijdens de documentaire af. Ondanks dat beiden hun eigen belevenissen vertellen, weet documentairemaker Adirlay Queridos op delicate wijze een sterk portret neer te zetten, waarin ironie en onrechtvaardigheid centraal staan. Nancy vertelt bijvoorbeeld over de spannende dag uit haar jeugd, toen ze in het openbaar mocht zingen ter promotie van haar eigen ‘verplaatsing’. Verschillende fragmenten van Dildu, zoals de ingrijpende close-ups van een oververmoeide Dildu in de bus, maken zijn ambitie en gedrevenheid om zich met de politiek in te gaan zichtbaar. Alhoewel de campagne die hij voert vanwege gebrek aan geld en aanhang uitzichtloos lijkt te zijn, geeft het de kijker hoop dat hij zijn droom toch kan verwezelijken.
A Cidade é uma só werpt dus licht op consequenties van een historische politieke gebeurtenis. Het vertelt een verhaal over een woongemeenschap in zijn totaliteit, dat door de manier waarop de kijker de verhalen van Nancy en Dildu volgt toch persoonlijk blijft.
A Cidade é uma só | Adirley Queirós | Brazilië | 2012 | 73 minuten | Portugees gesproken | Engels ondertiteld
A Cidade é uma só is te van 8 t/m 19 augustus te zien op het World Cinema Festival te Amsterdam.
