Recensies boeken

Woeste jaren

21 maart 2017

Auteur : Mark Weenink

Roman van de Boliviaanse schrijver Rodrigo Hasbún komt niet uit de verf

Hans Ertl (München 1908 – 2000, Bolivia) is een historisch figuur. Op zijn leven heeft de Boliviaanse schrijver Rodrigo Hasbún (Cochabamba, 1981) de roman Woeste jaren gebaseerd. Ertl werkte als cameraman in nazi-Duitsland. Zijn dochter Monika (1937 – 1973) was als guerrillera actief bij het Ejército de Liberación Nacional (ELN, Nationaal Bevrijdingsleger) en kwam om in een gevecht met het Boliviaanse leger. Het boek heeft een mooie zwart-wit retro omslag. Voordat het verhaal begint, benadrukt de auteur dat het fictie is en geen waarheidsgetrouw beeld geeft.

Een Duits gezin – alleen op de achterflap van het boek worden ze de Ertls genoemd – is anderhalf jaar geleden verhuisd van München naar La Paz: Vader Hans, moeder Aurelia en dochters Monika, Trixi en Heidi. Het zijn de jaren vijftig van de twintigste eeuw. De cultuurshock is pittig voor het gezin. Thuis wordt er Duits en wat Spaans gesproken. De meisjes pikken het Spaans snel op, de ouders doen hun best maar halen niet hetzelfde niveau.

Legendarische Incastad

Vader Hans (foto) is een sterke, dominante figuur. Voordat hij in Duitsland in ongenade valt, werkt hij als gerenommeerd cameraman ten tijde van de Nazi’s samen met Leni Riefenstahl en veldmaarschalk Rommel. In Bolivia organiseert hij expedities en maakt hij documentaires. Zijn droom is om Paitití te vinden, een oude, legendarische Incastad in de Amazone. Het is een avontuurlijk leven dat niet altijd over rozen gaat. Soms gaat een dochter mee op reis.

Als ze opgroeien, is Monika als ondernemendste van de drie zussen een van de belangrijke hoofdpersonen. Ze sluit zich aan bij de guerrillabeweging ELN. Haar keuze is niet zonder consequenties. Niet voor haarzelf en evenmin voor haar familie die erop aan wordt gekeken door de gemeenschap. Zijn de mensen nog wel te vertrouwen? De strijd verhardt. Het is het tijdperk van Che Guevara, mensen laten het leven. Welke prijs moet Monika betalen? Kan ze terugvallen op haar vader? Even nog is er tijd voor de liefde, maar die brengt niet wat ze zou willen.

Gedesoriënteerd

Aan Woeste jaren is het nodige op te merken. Hoewel de personages geloofwaardig zijn, lukt het Hasbún niet om hen in een overtuigend verhaal te plaatsen. Dat is namelijk warrig. Er ontbreekt context – zeker voor een niet-Boliviaanse lezer – en vooral samenhang binnen het verhaal. Ander bezwaar is dat het wisselende vertelperspectief – steeds is een andere zus aan het woord – spaak loopt, waardoor de lezer gedesoriënteerd de verbinding met het verhaal kwijtraakt. Verhalen komen soms bij elkaar, maar het voelt meestal niet natuurlijk aan.

De thematiek van een familie die door de loop van het leven langzaam uit elkaar valt, komt wel goed naar voren. Dat sluit aan op de oorspronkelijke titel van het boek, Los afectos, dat je als ‘de genegenheden’ kunt vertalen. Maar in dit geval dekt de Nederlandse titel Woeste jaren ook de lading van het boek, want dat zijn het voor zowel de personages als voor het land Bolivia. In het verhaal komt zijdelings de maatschappelijke onrust onder de indiaanse bevolking aan bod, die zwaar is achtergesteld door de blanke elite die de touwtjes in handen heeft.

Woeste jaren is Hasbúns tweede roman. Zijn eerste boek El lugar del cuerpo (2007) is niet vertaald naar het Nederlands. Internationaal wordt hij geprezen en in 2006 werd hij op basis van zijn verhalen in het rijtje geschaard van de ‘Bogotá 39’, de beste Latijns-Amerikaanse schrijvers onder de 39 jaar. Hasbún zal ongetwijfeld talent hebben, maar wat mij betreft komt dat in deze roman onvoldoende uit de verf.

Uitgeverij Atlas Contact, Amsterdam/Antwerpen, 2016, ISBN 9789025447939, 128 pag., €18,99, vertaling: Brigitte Coopmans.

Recensie is geplaatst op 21-3-2017

Gerelateerde berichten

De wilde vaart. Op zoek naar de veerkracht van Suriname

De wilde vaart. Op zoek naar de veerkracht van Suriname

Het plantageproject waar je spaargeld in zit gaat failliet, de boot waarmee je toeristentrips uitvoert zinkt. Wat doe je dan? Van de nood een deugd maken, dat is de aanpak van de Surinaams-Nederlandse Tessa Leuwsha (1967) en haar Surinaamse partner Sirano Zalman. Samen varen ze het binnenland in met een oude garnalenboot, het avontuur tegemoet. Hun ervaringen tekent Leuwsha op in De wilde vaart. Op zoek naar de veerkracht van Suriname.

Lees meer
Jaguar

Jaguar

In zijn debuutroman Jaguar vertelt de Colombiaanse schrijver Santiago Wills de bloedige recente geschiedenis van zijn land aan de hand van het levensverhaal van de paramilitaire commandant Martín Pardo en zijn half tamme jaguar Ronco.

Lees meer
De vlaktes

De vlaktes

De vlaktes van de Argentijnse schrijver Federico Falco (1977) behoorde in 2020 tot de finalisten voor de Spaanse Premio Herralde de Novela en is nu in het Nederlands vertaald. Een boek over rouw en verlies, die de verteller de stad doen ontvluchten en terugkeren naar het landschap van zijn jeugd, de uitgestrekte pampa. In de stilte kijkt hij terug op de breuk met zijn geliefde. De moestuin en zijn herinneringen helpen hem zich opnieuw te hechten, aan de eindeloze vlaktes om hem heen.

Lees meer
agsdix-null

Politiek & Maatschappij

agsdix-null

Kunst & Cultuur

agsdix-null

Vrije tijd & Toerisme

agsdix-null

Economie & Ondernemen

agsdix-null

Milieu en Natuur

agsdix-null

Onderzoek & Wetenschap

Blijf op de hoogte

Adverteren op onze website?

Dat kan! Tegen een scherp tarief plaatsen wij uw advertentie.

Ontvang onze nieuwsbrief

Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.

Volg ons op social media

Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.

Share This