Fotoboek van Hans Molenkamp
Onder de titel ‘Mission Completed’ schrijft Bert Roozendaal een voorwoord in het 203 pagina’s tellende fotoboek, waarin hij de foto’s van Hans Molenkamp aanprijst: “He (Molenkamp) visited Cuba three times between 1991 and 2016, penetrating deeper and deeper into the soul of the island, balancing between reporting, art, and writing history with his camera.” Op de achterflap meldt de fotograaf zelf dat hij met zijn foto’s niet het bekende beeld van Cuba wil laten zien, maar “the real people who show the country’s inner reality”.
Zulke woorden scheppen verwachtingen. Molenkamp kan er natuurlijk niets aan doen dat ik, toen ik het boek op een willekeurige pagina opensloeg, terecht kwam in een serie oude Amerikaanse auto’s. Beelden die op geen enkele folder en in geen enkel fotoboek over Cuba ontbreken, net zo min als de foto’s van fietsriksja’s en door paarden getrokken wagens in alle soorten en maten die verder in het fotoboek ruim zijn vertegenwoordigd.
Het boek is vrij willekeurig ingedeeld in twintig ‘paragrafen’ met titels als ‘every day life’, streetviews’, ‘music’, ‘tobaco’ en ‘portraits’. Dat laatste beslaat de meeste pagina’s en is misschien het aardigste onderdeel van het boek. De fotograaf heeft in het maken van deze foto’s het meeste plezier gehad, zo lijkt het. Al is het van sommige foto’s een raadsel waarom hij in deze uitsnede en vanuit deze hoek is genomen, zoals die op p151, waar je van wel heel goede wil moet zijn om hier een ‘inner reality’ te ontwaren. De realiteit is eerder dat de foto lukraak afgesneden lijkt te zijn en in twee kleurvlakken is opgedeeld.
Onder de indruk van dit fotoboek ben ik niet. Daarvoor heb ik denk ik te veel fotoboeken en foto-exposities over Cuba gezien. Bovendien heb ik in de jaren tachtig een tijdje in Cuba gewoond en heb ik het land daarna regelmatig bezocht. Ik zal dus met andere ogen kijken dan wie voor het eerst beelden van Cuba ziet. Het maakt in ieder geval dat de foto’s in dit boek mij zeer bekend voorkomen; ik heb ze al vaak en op veel andere plekken ongeveer zo gezien.
Dat ik nog wel degelijk door foto’s van Cuba verrast kan worden, bleek onlangs. In Singer Laren exposeert fotografe Desirée Dolron met onder andere een serie foto’s die zij in Cuba maakte. Het zijn geen vrolijke foto’s, eerder stralen ze een beklemmende sfeer uit, maar je wilt er wel steeds naar kijken, omdat de foto’s de kijker uitdagen te ontdekken wat je precies ziet. Dat is een ervaring die de foto’s van Hans Molenkamp helaas niet oproepen.
Het boek is uitgegeven in eigen beheer en te bestellen door een mail naar: Hansio@Me.com
