Persoonlijke zoektocht van Anika Fajardo naar Colombia en naar zichzelf
Wie je bent in het leven hangt in grote mate af van waar je geboren wordt en wie je ouders zijn. Maar wie ben je als je zonder vader opgroeit, die is achtergebleven in jouw geboorteland? Magical Realism for Non-Believers. A Memoir of Finding Family van Anika Fajardo (1974) is een verslag van een zoektocht naar haar Colombiaanse vader, naar zichzelf en naar een antwoord op de vraag wat familie is.
Fajardo is dochter van een Colombiaanse vader (Renzo) en een Amerikaanse moeder (Nancy). Hoewel geboren in Colombia, groeit ze vanaf haar derde op in Minnesota met alleen haar moeder, niet heel woon in het Minnesota van de jaren zeventig van de vorige eeuw. De tegenstelling kan niet groter: Minnesota is koud, met veel sneeuw in de winter en vlakke, eindeloze prairies, kortom: veel van hetzelfde. Colombia staat aan de andere kant van het spectrum; het landschap is net zo divers als de bevolking en de imposante Andesbergen verdelen het land geografisch in verschillende werelden.
DNA
Dit verschil is ook terug te vinden in Fajardo’s ouders, “a mezcla of American progressive values and Colombian pride”. Nancy en kunstenaar Renzo leren elkaar kennen als Nancy in Colombia studeert. Ondanks de liefde scheiden hun paden zich; Fajardo groeit vanaf dan op bij haar moeder. Nancy wilde in Minnesota wonen en Renzo hield zo veel van Colombia dat hij het niet wilde verlaten. Wat voor land is Colombia, vraagt Fajardo zich af? “I needed to know what kind of power of this country had that would make a man choose a place over a person.”
Ze groeit op in een witte wereld. Pas tijdens haar studie gaat ze zich meer bezighouden met haar latino achtergrond. Al die tijd heeft ze weinig contact gehad met haar vader. In 1995 vliegt ze op haar 21e naar Colombia. Het is daar een roerige tijd met veel oorlog, drugsgeweld en ontvoeringen. Voor het eerst in al die jaren is er een ontmoeting; tot die tijd was hij de denkbeeldige vader geweest, dus: wie is die man? Ze delen hetzelfde DNA, maar wat nog meer?
Herkenning, erkenning
Fajardo bekijkt een foto van haar toen jonge vader, nu zijn we twintig jaar verder. “Photographs hold their subjects frozen in time, the only indication of passing years the yellowing of the colors and the softening of the paper. In real life, time marches onward, changing and transforming us.”
Als lezer zijn we getuige van hun treffen, van onwennigheid en nabijheid van familie. In de Verenigde Staten is ze een volwassen vrouw, maar in Colombia is ze opeens weer kind, omdat ze bij haar vader is. Maar wanneer is een vader een vader? Hij heeft haar als baby verzorgd, maar daarna de rest van haar leven gemist. Fajardo vraagt zich af of haar droom om een Colombiaanse dochter te worden realistisch is. Kernvraag voor haar is hoe ze zich tot Colombia, het land van haar biologische vader en de liefde van haar moeder moet verhouden. Ze is op zoek naar herkenning, naar erkenning (foto Anika Fajardo: Dave Dieken).
Keuzes
In de VS voelde zich altijd ‘anders’, en in Colombia voelt ze zich tegelijkertijd homesick en at home, “a clash of two cultures”. Wanneer ze bij haar vader in Colombia is, fantaseert ze over hoe haar leven zou zijn gelopen als ze toch in Colombia zou zijn opgegroeid. Een leven is haar ontnomen, en een leven is haar gegeven.
Alsof leven nog niet complex genoeg is, krijgt het verhaal ook nog een onverwachte wending. Hoe verhoud je je tot de keuzes die je ouders voor zichzelf en dus ook voor jou maken? Colombia is het land van het magisch realisme, de Latijns-Amerikaanse literaire stroming waarbij het fantastische deel uitmaakt van het gewone. Als iemand die opgegroeid is in de Amerikaanse cultuur staat dat ver van Fajardo af. Ze refereert aan Gabriel García Márquez’ klassieker Honderd jaar eenzaamheid en ontleent aan dat werk natuurlijk de titel van haar boek: “an experience only needs to feel real in order for it so be so”.
Ondertussen gaat het leven verder. Anika wordt zelf moeder, een nieuwe dimensie in haar leven die ook een nieuw licht werpt op haar blik op haar verleden. Magical Realism for Non-Believers. A Memoir of Finding Family is een emotioneel levensverhaal en vooral een eerlijke schets van haar leven en dat van de mensen om haar heen. Dit alles heeft Fajardo bijzonder mooi opgeschreven.
Kijk voor meer informatie op: www.anikafajardo.com
Anika Fajardo, Magical Realism for Non-Believers. A Memoir of Finding Family, University of Minnesota Press, 2019, Minneapolis, ISBN 9781517906863, 195 pag., €26,99
