Een zinderende zoektocht naar het pad van het hart
Ricardo Bonifacio is een introverte, eenzame hoogleraar sociologie die vast zit tussen twee werelden. De debuutroman De terugkeer van Ricardo Bonifacio van Chesley Rach (Curaçao, 1952) is een zoektocht naar de eigen identiteit. Hij is geboren in Curaçao en heeft carrière gemaakt in Nederland. Marlies van der Welde wil een film maken over het carnaval op Curaçao en vraagt Ricardo om advies. Hij heeft immers een artikel geschreven over het Caribisch carnaval. Tijdens hun eerste gesprek spatten de vonken ervan af en ze beginnen een romance. Om Marlies te steunen tijdens de filmopnames gaat Ricardo mee naar Curaçao. Wat Marlies niet weet, is dat Ricardo nu pas voor het eerst sinds zijn jeugd terugkeert naar het eiland.
Doordat Ricardo zich enorm aangetrokken voelt tot Marlies, doet hij dingen die hij niet gewend is van zichzelf. Dit maakt hem onzeker: “Wat er dan gebeurt, weet hij niet. Zo kent hij zichzelf niet. Hij, Ricardo Bonifacio, die nog nooit betrapt is op één spontane daad, nooit moedig genoeg is geweest om zijn hart te volgen, in plaats van zijn hoofd. Hij die altijd alle risico’s uit de weg gegaan is, veilig verscholen achter zijn formele en afstandelijke houding.” Verder klikt het niet tussen Ricardo en de filmcrew. Hij worstelt met zijn introverte karakter en vindt het lastig zich een houding aan te meten. De terugkeer in Curaçao zet zijn wereld op zijn kop.
Broeierige emoties
Op het eiland wordt hij geconfronteerd met zijn moeder, een verzuurde vrouw die geen goed woord over heeft voor de vader van Ricardo, een meubelmaker die van zijn passie zijn werk gemaakt heeft. Door haar verhalen heeft Ricardo een bloedhekel aan zijn vader. Hij moet zijn vader bezoeken, want het is een klein dorp en mensen zullen gaan praten. De teleurstelling van zijn vader voor zijn carrièrekeuze drukt op hem. Die had graag gezien dat Ricardo ook meubels maakte. Bij zijn moeder voelt hij zich evenmin op zijn gemak. De verstandige keuze om in Nederland carrière te maken is een onvermijdelijke vlucht uit zijn thuissituatie.
Zijn introverte karakter lijkt een overlevingsstrategie te zijn uit zijn kindertijd, waar hij maar moeilijk van loskomt. Door de beklemmende dominantie van zijn moeder en de verwachtingen van zijn vader lukt het hem niet zichzelf te zijn. Het voelt veiliger om voor het verstand te kiezen en los te komen van de broeierige emoties van zijn ouders.
Carnaval
Iedereen maakt zich klaar voor het carnaval. De sfeer in het dorp verandert met het uur. Het feest sleept mensen mee in een kolkende chaos. En ook Ricardo raakt verstrikt in het bloedstollende ritme van het carnaval, het heeft een magisch effect op hem. Met het verstrijken van het feest raakt Ricardo steeds meer in een trance: “De alcohol stijgt naar zijn hoofd. Het zweet gutst langs zijn gezicht omlaag, de muziek dreunt via zijn buik door naar zijn lendenen. Het snelle ritme neemt het zenuwcentrum in zijn hersenen over. Hij gooit zijn hoofd achterover, zijn armen zwaaien boven de mensenmenigte uit. Alles wat hij geworden is, valt van hem af. Alles wat hij vergeten is, bewust verborgen in een afgesloten deel van zijn brein, alles borrelt weer omhoog.”
De carnavalsnacht wordt een cruciaal moment in het leven van Ricardo. Eindigend in een drama dat hem helpt zijn weg in het leven weer te vinden, de complexiteit van zijn emoties te begrijpen én te leren zijn hart eindelijk te volgen.
De terugkeer van Ricardo Bonifacio is het literaire debuut van Chesley Rach. Hij is geboren in Curaçao. Zijn ouders zijn afkomstig uit Suriname en Trinidad. In Nederland studeerde hij, waarna hij als stedenbouwkundige op Curaçao werkte en later weer in Nederland ging wonen. Ook schildert hij: de cover van zijn debuutroman is een uitsneden van één van zijn schilderijen.
Chesley Rach, De terugkeer van Ricardo Bonifacio, Uitgeverij In de Knipscheer, 2016, ISBN 9789062659432, 266 pag., € 18,50