Recensies boeken
Erfgoed
De omslag van de roman Erfgoed van Miguel Bonnefoy is treffend. We zien er een papagaai en een klein vliegtuig, met op achtergrond de Chileense hoofdstad Santiago en het Andesgebergte. Dat past goed bij deze familiekroniek, waarin de mateloze vogelverzamelaarster Thérèse en haar dochter Margot, een fervent vliegenier in vredes- en oorlogstijd, hoofdrollen vervullen. Ze behoren tot de tweede en derde generatie van een Franse familie in Chili. De man van de eerste generatie kwam daar alleen, berooid en toevallig tegen 1880 terecht, terwijl zijn achterkleinzoon bijna een eeuw later op de vlucht voor dictator Pinochet op zijn beurt alleen naar Frankrijk terugkeerde.
Aardbei en chocola
Een liefdesgeschiedenis tussen twee mannen in het Havana van 1989, zo kan je Aardbei en chocola van Senel Paz (1950) typeren. Maar het dunne boekje van slechts 56 bladzijden is meer dan dat. Het gaat over politiek, over (homo)seksualiteit en (on)vrijheid, over een revolutionaire maatschappij waarin vertrouwen een schaars goed is. Dergelijke thema’s zijn niet vanzelfsprekend in Cuba en al helemaal niet in 1991, toen het verscheen.
Mexicaanse trilogie – De koning, de zon, de dood
Een naamloze man wordt wakker in een wereld die tot stilstand is gekomen. De sfeer is onheilspellend; er is geen water, de elektriciteit is uitgevallen. Hij heeft een kater door de mezcal, “zijn trouwe vriend van de vorige avond”. Wat is er aan de hand in dit verhaal van Yuri Herrera (1970), dat de bombastische en cryptische titel Transmigratie der lichamen (La transmisión de los cuerpos) draagt en verscheen in 2013? Het is het derde boek van de Mexicaan dat in het Nederlands vertaald is en is opgenomen in de bundel Mexicaanse trilogie – De zon, de koning, de dood, die terugkomen in de symbolen op de omslag van het boek.
Servus. Macht, slavernij, uitbuiting en verzet
Het onderwerp slavernij is een ingewikkeld onderwerp. In Nederland hebben we er te lang over gezwegen, tot de afstammelingen van tot slaaf gemaakten kritische vragen gingen stellen over die stilte. Geen onterechte vragen, gezien het gedeelde slavernijverleden. Het boek Servus. Macht, slavernij, uitbuiting en verzet van Fred de Haas (Utrecht, 1938) is een poging om de discussie over ons slavernijverleden verder op weg te helpen. Het is een verhaal over macht en onderdrukking, met een focus op Europa en het Caribisch gebied.
De Doorsons. Op zoek naar een Afro-Amerikaanse slavenfamilie in het Caribisch gebied
Cultureel antropoloog Roline Redmond, wier voorouders als slaaf gemaakten naar Suriname waren gekomen, ondernam een zoektocht naar haar familiegeschiedenis. Daarvan deed zij boeiend verslag in haar boek De Doorsons. Op zoek naar een Afro-Amerikaanse slavenfamilie in het Caribisch gebied. Zij toont grote bewondering voor haar matriarchale ‘voormoeders’ die met hard werken de familie uit de armoede wisten te halen.
Tanja Nijmeijer – Van guerrilla naar vredesproces
De autobiografie van ex-guerrillera Tanja Nijmeijer (Denekamp, 1978) valt samen met de herdenking van de ondertekening, vijf jaar geleden, van het vredesakkoord tussen de Colombiaanse regering en de guerrillabeweging FARC. In haar boek schrijft Nijmeijer uitgebreid over de onderhandelingen, over het akkoord en over de problematische implementatie ervan. Interessant om van een van de direct betrokkenen te horen hoe dat allemaal in z’n werk is gegaan, maar misschien is het voor de gemiddelde niet-Colombiaanse lezer iets te uitgebreid.
Nederlands slavernijverleden
Historicus Henk den Heijer heeft een mooi en toegankelijk overzichtswerk geschreven: Nederlands slavernijverleden. Historische inzichten en het debat nu. Daarin komen alle belangrijke onderwerpen aan de orde: voor- en tegenstanders in de 17e en 18e eeuw, de slavenhandel, de slavernij in de koloniën, verzet, afschaffing van slavenhandel en slavernij en de economische betekenis ervan. In het slothoofdstuk gaat Den Heijer in op de recente discussies waarbij volgens hem slavernij te veel verknoopt is geraakt met Kick Out Zwarte Piet, Black Lives Matters en identiteitspolitiek.
De zon op mijn hoofd
Ooit deed ik een toeristische ‘excursie’ met een gids door de favela’s van Rio de Janeiro. We liepen voorbij een kerkhof, waar bendes hun wapens en drugs verstopten, zo wist onze gids. Buurten als deze vormen het decor van De zon op mijn hoofd (O sol na cabeça) van de Braziliaan Geovani Martins (1991).
Archief van verloren kinderen
Een Mexicaans-Amerikaans gezin maakt een autotrip in een grote Volvo stationcar van New York naar Arizona. Het is de omgekeerde route die veel latino migrantenkinderen maken, van Midden-Amerika naar de Verenigde Staten. Zonder ouders. Deze reis tekent de Mexicaanse schrijfster Valeria Luiselli (1983) op in haar roman Archief van verloren kinderen. Dit boek heeft ze in het Engels geschreven (oorspronkelijke titel Lost Children Archive), meestal schrijft ze in het Spaans.
Bloed in de rivier. Het onbekende verhaal van de massale slavenopstand in een Nederlandse kolonie, door Marjoleine Kars
Op zondag 27 februari 1763 kwamen duizenden tot slaaf gemaakten in de Nederlandse kolonie Berbice, in het tegenwoordige Guyana, in opstand tegen hun overheersers en hun verschrikkelijke levensomstandigheden. Deze opstandelingen zouden een vol jaar standhouden en hun overwinning kon maar net afgewend worden. In Bloed in de rivier vertelt slavernijhistoricus Marjoleine Kars op aangrijpende wijze het onbekende verhaal van een van de eerste grote opstanden van tot slaaf gemaakten in de Europese koloniën in de Amerika’s.
De Genesissleutel
De thriller De Genesissleutel van de Nederlandse auteur Jeroen Windmeijer (Delft, 1969) speelt zich af op een van de meest mysterieuze plekken op aarde: de Peruaanse Nazca-woestijn. Gekenmerkt als een van de droogste gebieden ter wereld is deze plek beroemd om de raadselachtige Nazca-lijnen (200 v. Chr – 900 n. Chr.), getrokken in het droge woestijnzand. In het bijzonder de figuur van een man – bekend als de astronaut – trekt de aandacht.
Vreemde vogels. Vervolgde christenen in Colombia
Hoe breng je een ver land en de problemen daar tot leven voor kinderen in Nederland, vanaf een jaar of tien? Zodat ze kunnen begrijpen en meevoelen met de mensen in dat land? Een toegankelijk geschreven verhaal met een hoofdpersoon waarmee jonge scholieren zich kunnen identificeren is een manier. De jeugdroman Vreemde vogels. Vervolgde christenen in Colombia van Lianne Biemond past in die opzet, maar vliegt daarbij flink uit de bocht.
‘Natural Disasters in Latin America and the Caribbean: Coping with Calamity’ van June Carolyn Erlick
Natuurrampen bestaan niet – of althans, het worden pas rampen als er menselijke slachtoffers vallen of als menselijke activiteiten geraakt worden. Dat is, enigszins gechargeerd, de conclusie van June Carolyn Erlick, Latijns-Amerika deskundige verbonden aan Harvard University in de Verenigde Staten. Zij behandelt in Natural Disasters in Latin America and the Caribbean: Coping with Calamity de lange-termijn gevolgen van overstromingen, tropische wervelstormen, aardbevingen, vulkaanuitbarstingen en ander natuurgeweld en hoe de schade beperkt gehouden kan worden.
Zwemmen leer je in het water, niet in de bibliotheek
Op 19 september 2021 is het precies honderd jaar geleden dat de Braziliaanse pedagoog en filosoof Paulo Freire geboren werd. Het is ook vijftig jaar geleden dat zijn bekendste werk, Pedagogie van de onderdrukten, voor het eerst verscheen. Jarenlang mateloos populair is het boek nu alleen nog tweedehands verkrijgbaar. Maar de boodschap van Freire is nog altijd actueel.
Ideeën om het einde van de wereld uit te stellen
Een enorme hittegolf in Canada, gigantische bosbranden in Siberië, extreme kou in Brazilië en freak regenbuien die in de Eifel ruim 180 dodelijke slachtoffers maken. Komt het einde van de wereld echt snel naderbij? In “Ideeën om het einde van de wereld uit te stellen” deelt de Braziliaanse leider Ailton Krenak, vanuit inheems perspectief, zijn beeld van de wereld en van de roofbouw die wereldwijd van de planeet plaatsvindt en met name de rijken ten goede komt.
De offers
Hoog in het Andesgebergte van Bolivia loopt de Nederlandse student Luc stage bij de landbouwuniversiteit van Tiahuanaco, wanneer een jong kind dood wordt aangetroffen. Het is het derde gedode kind in een jaar tijd. Alles wijst op een rituele moord. Is dit een voortzetting van de bloedige religieuze rituelen die de Inca’s vroeger praktiseerden om Moeder Aarde, Pachamama, gunstig te stemmen? Of gaat het om een barbaarse moord? De spannende thriller De Offers van Jeroen Windmeijer (Delft, 1969) is een fascinerende zoektocht naar antwoorden over mensenoffers door de tijd heen.
The Haiti Reader, History, Culture, Politics
Duke University Press heeft in de serie The Latin American Readers in de afgelopen jaren een indrukwekkende reeks bloemlezingen uitgebracht over uiteenlopende landen in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied. Vorig jaar is daar The Haiti Reader. History, Culture, Politics aan toegevoegd. De redactie is geslaagd in haar doel tweehonderd jaar Haïtiaanse geschiedenis en cultuur te introduceren bij de lezer.
De boekhouder van La Calzada
Het beeld van boekhouders is dat ze – over het algemeen – niet het meest spannende leven leiden. Ze zitten met hun neus in de boeken; cijfers, grafieken en statistieken beheersen hun leven. Zo voltrekt zich ook het bestaan van Fanuel Alvarez, hoofdpersoon in de roman De boekhouder van La Calzada van Berten Pil (1965, Brugge).Totdat Fanuels overzichtelijke leventje van de ene op de andere dag wordt overhoop gegooid.
The Bolivia Reader: History, Culture, Politics – Fraaie collectie teksten over een bijzonder land
Bolivia is een geografisch, regionaal, etnisch en cultureel zeer divers land met een roerige geschiedenis en een controversieel heden. Daarvan geeft de dikke Bolivia Reader: History, Culture, Politics een voortreffelijk en genuanceerd beeld.
Bestiarium
De korte verhalen in Bestiarium van Juan José Arreola (1918-2001) dateren van meer dan zestig jaar geleden maar zouden bij wijze van spreken vandaag geschreven kunnen zijn. In deze bundel verwoordt de Mexicaanse schrijver op dichterlijke wijze zijn bijzondere kijk op het dierenrijk. Vaak met bombastische, soms met eenvoudige taal, maar altijd doeltreffend. Het boek wordt opgesierd met etsen van kunstenaar Héctor Xavier’.
Politiek & Maatschappij
Kunst & Cultuur
Vrije tijd & Toerisme
Economie & Ondernemen
Milieu en Natuur
Onderzoek & Wetenschap
Blijf op de hoogte
Adverteren op onze website?
Dat kan! Tegen een scherp tarief plaatsen wij uw advertentie.
Ontvang onze nieuwsbrief
Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.
Volg ons op social media
Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.