Steden in Chili barstten uit in massale viering en verontwaardiging op zondag 8 maart, toen vrouwen en hun supporters zich verzamelden voor Internationale Vrouwendag. In hoofdstad Santiago kon het Plaza de Dignitad, dat in de afgelopen maanden het centrum was voor protesten, de menigte niet bevatten, die zich uitstrekte over de belangrijkste boulevards. Ook in andere steden vonden vrouwenmarsen plaats.
Bijna twee miljoen vrouwen namen deel aan marsen in het hele land op zondag, dag één van een tweedaagse feministische staking. De acties vinden plaats in de context van bredere protesten tegen structurele ongelijkheid die het land sinds oktober 2019 hebben opgeschrikt.
Demonstraties van middelbare scholieren vorig jaar brachten landelijke massale protesten teweeg voor verandering van het systeem, inclusief de hervorming van onderwijs-, gezondheids- en pensioensystemen. Protesten zijn doorgegaan ondanks aanhoudende politieoptredens die hebben geleid tot duizenden arrestaties en verwondingen, waaronder honderden oogwonden.
De feministische beweging is de afgelopen jaren een belangrijke factor geweest in zowel bredere protesten als de massale omvang van de Internationale Vrouwendagmarsen van dit jaar, volgens Katerine Tapia, een lid van Encuentro de Mujeres de Antofagasta, een feministische basisorganisatie in Antofagasta, een stad 1.335 kilometer ten noorden van Santiago. “Het is belangrijk om terug te kijken, want we hebben een jaar gehad van feministische opstand vanaf april 2018 en de Internationale Vrouwendag van vorig jaar was een van de grootste in Chili in vele jaren”, aldus Tapia.
Feministische bewegingen in Chili hebben een lange en krachtige geschiedenis. De toename van de activiteit in 2018 begon toen studenten hun universiteiten begonnen te bezetten om te protesteren tegen intimidatie op de campus en institutionele inactiviteit. “Die feministische bezettingen leidden ertoe dat alle feministische sectoren, van buurtvrouwen, van vrouwelijke arbeiders, ook opstonden. De lijst met feministische eisen begon zich te verbreden met alle historische eisen, maar vooral tegen institutioneel geweld, politiegeweld en mannelijk chauvinistisch geweld”, stelt Tapia.
De feministische heropleving van 2018 en maart vorig jaar vormden een precedent voor de landelijke protesten die afgelopen oktober uitbraken, volgens Tapia. Vrouwen hebben de afgelopen maanden een voortrekkersrol gespeeld bij de organisatie van diverse protestacties. “We zijn meer dan ooit in de geschiedenis aanwezig op alle gevechtsfronten, niet alleen op de frontlinie maar op alle fronten, van vergaderingen tot collectieve kinderopvang”, zei Tapia.
Tijdens een officieel Chileens regerings-vrouwendagevenement op zondagochtend zei president Sebastian Piñera dat zijn regering vastbesloten is te werken aan een Chili waar vrouwen en mannen gelijke rechten en kansen hebben. De volgende grondwet van Chili zou kunnen worden geschreven door een burgerlijk orgaan dat voor de helft bestaat uit vrouwen. Na maanden van debat en afwijzingen keurden beide Kamers van het parlement afgelopen woensdag een wetsontwerp goed dat een formule voor gendergelijkheid vastlegt in een eventuele constitutionele conventie. Op 26 april stemmen Chilenen of ze een nieuwe grondwet willen.
Manifest
Aan het einde van de historische mobilisatie las de coördinator van de mars (8M) het manifest voor van de Feministische Algemene Staking 2020. “We eisen het einde van mensenrechtenschendingen, dat ze ons nooit meer proberen tot zwijgen te brengen met verminkingen, verdwijningen, marteling, misbruik, verkrachtingen, ontvoeringen, afranselingen en vervolging. We eisen het vertrek van Sebastián Piñera en zijn hele regering wegens het verklaren van de oorlog aan het volk. We eisen het vertrek van minister Plá voor haar medeplichtige stilte tegenover seksueel politiek geweld. We vechten voor een onafhankelijke commissie voor Waarheid, Gerechtigheid en Herstel en we eisen de onmiddellijke vrijlating van alle politieke gevangenen van de opstand.” De vrouwen kondigden ook aan dat ze zullen blijven “aandringen op een grondwetgevende vergadering om dat programma te pushen. Een vergadering die werkelijk plurinationaal en feministisch, vrij en soeverein is.”
In heel Chili zullen er op maandag 9 maart optochten en andere protestacties plaatsvinden, wanneer de tweedaagse landelijke feministische stakingsactie verder gaat. Wegversperringen en marsen beginnen maandag vroeg in Antofagasta, net als stakingen in sommige sectoren.
