Honduras is niet meer alleen een doorvoerland van drugs, het wordt ook een steeds grotere producent van verslavende middelen, met name van een chemisch aangepaste versie van marihuana, genaamd tiburón.
De straatbende MS-13, met haar wortels in Californië, heeft de macht in handen in de wijk Chamelecón in de Hondurese stad San Pedro Sula. Dat stelt hen in staat om redelijk ongestoord hun illegale zaken op te zetten.
In een van hun huizen ligt aan de ene kant van de tafel een keurige stapel pakjes cocaïne. Aan de andere kant ligt een even keurige stapel chemisch bewerkte marihuana, genaamd krispy of ook wel tiburón, ‘haai’ in het Spaans. Het is niet duidelijk op welke manier of met welke chemicaliën de marihuana bewerkt is, maar volgens bendelid ‘El Pedro’ verkoopt het goed en is het waarschijnlijk sterker verslavend dan cocaïne. “Van de jongste kinderen tot echt oude mensen roken het nu.”
Krispy levert twee tot drie keer de prijs op van marihuana. Tiburón is de sterkste versie van krispy en deze bende verdient er acht- tot tienduizend Lempira (tegen de vierhonderd euro) per dag mee. “Nu de vraag toeneemt, stijgen de prijzen. Het is onze best verkopende drug”, aldus een ander bendelid, ‘Ardilla’.
Sinds MS-13 en haar concurrenten van Barrio 18 in 2015 de straathandel in drugs in San Pedro Sula overnamen van onafhankelijke dealers, maakte de stad een periode van ongekend en bloedig geweld door. Inmiddels beheerst MS-13 het grootste deel van de drugsmarkt in de stad.
Volgens de Salvadoraan Juán Martínez, een deskundige op het gebied van bendes, is het business model van met name MS-13 veranderd van straatverkoop van drugs en afpersing naar productie met eigen verkoopkanalen, legaal en illegaal. Het witwassen van de enorme winsten in de legale economie is daar een belangrijk onderdeel van.
Amerikaanse markt
Hun veranderende aanpak is onderdeel van een wereldwijde verschuiving van plantaardige naar chemische drugs zoals methamphetamine (‘meth’). Deze laatste vorm is eenvoudiger en goedkoper te produceren, dichterbij de afzetmarkten dan bijvoorbeeld marihuana of cocaïne.
In de strijd om de markt gaat het er hard aan toe. Het geweld in wijken als Chamelecón brengt elk jaar duizenden er toe om asiel aan te vragen in de Verenigde Staten – wrang genoeg niet alleen de geboortegrond van veel drugsbendes maar ook hun belangrijkste afzetmarkt.
Dankzij tiburón zullen de Hondurezen een belangrijke concurrent van de Mexicanen kunnen worden in de strijd om de Amerikaanse ‘consument’, voorspelt onderzoeker Douglas Farah. Door de onbekende maar waarschijnlijk gevaarlijke chemicaliën is het gebruik van ‘haai’ bijzonder slecht voor de gezondheid van de gebruiker.
Ondanks de waarschuwingen van deskundigen als Farah schuwen de bendes geen middel om zo veel mogelijk mensen verslaafd te maken aan tiburón, inclusief steeds jongere kinderen. “Dankzij de pandemie is onze verkoop verdubbeld”, zegt Ardilla. “De hele wereld zat thuis opgesloten en tegelijkertijd is de kwaliteit van het spul steeds beter geworden.”
