Afstand houden tot elkaar is cruciaal om verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Toch is het juist de afstand die voor veel inheemse volkeren in Latijns Amerika reeds bestaande problemen verergert.
In Bolivia valt het hele Yuqui-volk, woonachtig in de laaggelegen delen van de departementen Cochabamba en Santa Cruz, onder de categorie ‘uiterst kwetsbaar’ voor de huidige pandemie. De 120 families van dit volk hebben te maken met gebrek aan informatie over het virus, geen toegang tot water, beperkte mogelijkheden om aan inkomsten te komen en chronische ziektes. UNICEF-Bolivia besteedt inmiddels speciale aandacht aan de Yuqui. Maar zoals de Yuqui zijn er meer volkeren die extra aandacht nodig hebben.
“Als het coronavirus hier binnen komt, zal dat catastrofale gevolgen hebben”, aldus Marqueza Teco, een inheemse leider uit het Tipnis (Territorio Indígena y Parque Nacional Isiboro Sécure)-gebied. “We hebben hier vrijwel geen medicijnen, voedsel of artsen. Daarom vragen we aan God dat Hij ons behoede voor het virus.” Veel inheemse volken hebben daarom hun leefgebieden inmiddels gesloten voor bezoek van buitenaf, wat hulpverlening, vaak toch al lastig vanwege de grote afstanden, verder bemoeilijkt.
Drie miljoen inheemse Bolivianen leven als de Yuqui in kleine, kwetsbare gemeenschappen. Maar de beperkende transportmaatregelen die in het hele land van kracht zijn, hebben enorme invloed op de voedsel- en gezondheidssituatie van met name deze kleine, geïsoleerde gemeenschappen. Deze zijn op voedingsgebied grotendeels zelfvoorzienend, maar hun dieet van onder andere banaan, papaja, meloen en aardappel moet aangevuld te worden met meel, olie, bonen en andere producten die van elders moeten komen, zoals zeep.
In het Amazonegebied komt het grootste deel van de gezondheidszorg neer op zogenaamde basisgezondheidswerkers. Er is een groot gebrek aan deskundig personeel en aan medicijnen. En overal in de inheemse leefgebieden in Bolivia hebben mensen te maken met gebrek aan schoon water en schoonmaakmiddelen. De traditionele gezondheidszorg schiet in deze situatie tekort.
“Ik ben de enige arts hier in Tipnis voor 1500 families”, zegt Luis Santos Leiva in Puerto San Lorenzo. “We zijn niet in staat om ook maar een coronapatiënt te helpen”. Zeker niet als zo’n patiënt vier dagen reizen verderop woont.
