President Jovenel Moïse lijkt momenteel de wind in de rug te hebben en meerdere politieke ijzers in het vuur. Hij kondigde onlangs aan haast te willen maken met het organiseren van verkiezingen. En daarnaast spreekt hij ook over de formulering van een nieuwe grondwet (de huidige grondwet stamt uit 1987, opgesteld kort na het vertrek van dictator Jean-Claude Duvalier). Maar hoe Moïse een en ander wil realiseren is nog niet duidelijk. Zo stapten uit onvrede alle leden van de CEP, de Voorlopige Kiesraad, onlangs op. De CEP is traditiegetrouw een afspiegeling van de samenleving, met vertegenwoordigers uit allerlei sectoren (kerk, vakbonden, werkgevers, mensenrechten, etc.). Maar die sectoren hebben allemaal te kennen gegeven niet te willen meewerken aan een nieuwe Kiesraad zolang er geen sprake is van enige consensus in de politiek. Toch zegt Moïse nu al meer dan de vereiste zeven namen in zijn zak te hebben, en wordt er druk gespeculeerd wie dat zouden kunnen zijn.
Tegelijkertijd worden voorbereidingen getroffen voor een nieuwe grondwet. En ook dit is een schimmig gebeuren. Wie praten er mee? Volgens ingewijden bezoeken onbekende groepen het presidentieel paleis om hun standpunten naar voren te brengen, maar met welk resultaat is in nevelen gehuld. De hoofdstad hangt vol spandoeken die de grondwetsherziening aankondigen. En op het platteland worden bijeenkomsten georganiseerd. Colette Lespinasse, mensenrechtenactivist en journalist, zegt dat er een mooie machine in beweging gezet lijkt te zijn, zonder deelname van vitale sectoren uit de samenleving, en onder leiding van een president wiens vertrek al geruime tijd wordt geëist, in een land dat een ongekende politieke en economische crisis doormaakt.
En niet alleen politiek en economisch is Haïti in crisis. Het geweld neemt steeds meer toe en heeft de rijkere voorsteden van Port-au-Prince bereikt. Eind augustus werden meerdere mensen vermoord, waaronder de decaan van de orde van advocaten, Monferrier Dorval (foto). Hij werd afgelopen vrijdag doodgeschoten toen hij, niet ver van het woonhuis van de president, met boodschappen uit zijn auto stapte. De daders zijn nog voortvluchtig. Het bericht van zijn dood leidde tot geschokte reacties uit de hele wereld. Dorval, die als jurist ook les gaf aan de universiteit, was pas begin februari tot decaan gekozen. De afgelopen weken had hij namens de orde van advocaten stelling genomen rond verschillende hete hangijzers in de actualiteit.
Colette Lespinasse is er niet gerust op. “In de geschiedenis van Haïti begint een dictatuur altijd als volgt: met een nieuwe grondwet die nieuwe regels vaststelt, vaak daarbij geholpen door een buitenlandse gemeenschap en voorgekauwde verkiezingen. Bevindt Haïti zich op het kruispunt van de komst van een nieuwe dictatuur?”, vraagt zij zich af.
