Afgelopen dinsdag is een onderzoek van de Senaat van start gegaan naar de manier waarop de Braziliaanse regering de coronaviruspandemie behandelt. Het veroorzaakt mogelijk kopzorgen bij president Jair Bolsonaro in de aanloop naar de verkiezingen van volgend jaar.
Bijna 400.000 mensen zijn omgekomen door COVID-19 in Brazilië, het op een na hoogste dodental ter wereld na de Verenigde Staten. Bolsonaro, een extreemrechtse voormalige legerkapitein, heeft harde kritiek gekregen vanwege zijn langdurige inspanningen om de gevaren van het virus te minimaliseren, maskers te vermijden en onbewezen remedies te pushen.
Het onderzoek staat onder toezicht van senator Renan Calheiros, een ervaren parlementariër en Bolsonaro-criticus die verantwoordelijk is voor het eindrapport. Procedurele beslissingen komen toe aan senator Omar Aziz uit de zwaar getroffen staat Amazonas en de commissievoorzitter en oppositieleider Randolfe Rodrigues als vicepresident.
Het onderzoek zal zich naar verwachting richten op de vertragingen van de overheid bij het verkrijgen van vaccins, inclusief de details van langdurige onderhandelingen met buitenlandse medicijnfabrikanten, en misstappen in Amazonas, waar eind vorig jaar een besmettelijke nieuwe variant opdook.
Afgezien van de nieuwe feiten die aan het licht zijn gekomen, zal het onderzoek waarschijnlijk een politiek spektakel opleveren, in de aanloop naar de beladen presidentsverkiezingen van volgend jaar, waar Bolsonaro vrijwel zeker herverkiezing zal zoeken.
Hoewel het onderzoek zou kunnen bijdragen aan de oproepen tot afzetting van Bolsonaro, zeggen experts dat dit een onwaarschijnlijk resultaat is. In plaats daarvan suggereerden ze dat de regering de schuld zou kunnen afschuiven op de voormalige minister van Volksgezondheid Eduardo Pazuello, die toezicht hield op de chaos in Amazonas en bekritiseerd werd vanwege de trage vaccinonderhandelingen.
Bolsonaro’s vroege pogingen om het onderzoek te ondermijnen, weerspiegelen het potentieel om hem schade te berokkenen. Hij en zijn bondgenoten streefden ernaar om Calheiros uit het onderzoek te laten verwijderen, omdat hij beweerde dat hij niet onpartijdig kon zijn aangezien zijn zoon de gouverneur van de staat Alagoas is, en het onderzoek zal de federale financiering van staatsprogramma’s onderzoeken.
Carla Zambelli, een lid van het lagerhuis en Bolsonaro-bondgenoot, overtuigde maandagavond een rechtbank om Calheiros te blokkeren, maar de beslissing werd later teruggedraaid door een andere federale rechtbank.
Dinsdag zei Calheiros dat hij onpartijdig zou handelen en dat het onderzoek “diepgaand, technisch, gefocust op zijn doelstellingen en gedepolitiseerd” zou zijn. “Het land heeft het recht om te weten wie heeft bijgedragen aan de duizenden doden, en ze moeten worden gestraft”, voegde hij eraan toe.
Hij zei dat hij had voorgesteld om een getuigenverklaring op te nemen van de huidige minister van Volksgezondheid Marcelo Queiroga, evenals zijn voorgangers tijdens de pandemie, waaronder Pazuello.