Het bendegeweld in Haïti is al langer een probleem, vooral in de armere wijken rond de hoofdstad Port-au-Prince. Eind 2018 kwamen op één dag meer dan vijftig mensen om het leven bij gevechten tussen verschillende gangs. Mensenrechtenorganisaties vonden bewijzen voor betrokkenheid van de politie bij deze gevechten. Een van de geïdentificeerde agenten, de 43-jarige Jimmy Chérizier, werd kort daarop ontslagen, maar hoewel er een arrestatiebevel is uitgegaan loopt hij nog altijd vrij rond.
Onlangs kwam Barbecue, de bijnaam van Chérizier, uitgebreid in het nieuws. In een video, waarbij hij voor de gelegenheid verscheen in een lichtblauw driedelig pak met rode stropdas, kondigde hij de samenwerking van negen bendeleiders aan, verenigd in de G-9. Chérizier beschouwt zichzelf als beschermer van de volksbuurten en geeft aan dat hij en zijn kornuiten noch voor de regering, noch voor de oppositie werken. Ze willen slechts hun wijk beschermen tegen andere bendes. “Wij, in het getto, hebben nooit van iets geprofiteerd. Zeg me, is er hier in de wijk een goede beroepsopleiding? Een behoorlijk ziekenhuis?”
Volgens sommige Haïtianen heeft Chérizier hier een punt: de arme wijken worden systematisch genegeerd door achtereenvolgende regeringen, of misbruikt met valse beloften tijdens verkiezingscampagnes. Maar mensenrechtenorganisaties vinden de nieuwe coalitie van bendes een zorgelijke ontwikkeling in een land waar gevechten tussen criminelen aan de orde van de dag zijn en waar het geweld en de onveiligheid ondanks vijftien jaar VN-vredesmissies de afgelopen maanden alleen maar zijn toegenomen.
En de regering? De minister van Justitie reageerde furieus op de meest recente rapporten van mensenrechtenorganisaties en beschuldigde hen ervan onder een hoedje te werken met de bendes. Maar president Jovenel Moïse voer afgelopen maandag plots een andere koers. Refererend aan enkele gruwelijke moorden in de voorbije dagen riep hij politie en justitie op hun werk te doen en resultaten te boeken in het voorkomen van de onveiligheid. “Mijn broers en zusters van de mensenrechtenorganisaties, alleen samen met de overheid, de maatschappij en alle georganiseerde sectoren kunnen we het probleem van mensenrechtenschendingen in Haïti uitroeien”, zei Moïse. Een uitnodiging om in gesprek te gaan? Hij liet ook weten altijd geroerd te zijn door de rapporten van de mensenrechtenorganisaties. “Het respecteren van de rechten van de mens is een opdracht, een plicht.” Dan heeft deze regering nog een en ander te doen. Haar track record laat tot nu toe iets heel anders zien.
