Verandering in temperatuur en neerslagpatronen zal de maïsoogst in het noordoosten van Brazilië sterk reduceren tegen het einde van deze eeuw. Deze regio is een van de armste en meest kwetsbare regio’s van het land, waarschuwen experts.
In een studie in het meinummer van Agricultural Water Management zijn twee klimaatscenario’s van het VN-klimaatpanel (IPCC) bekeken. In het meest optimistische scenario neemt de uitstoot van broeikasgassen niet meer toe na 2040 en blijft de temperatuurstijging in Brazilië beperkt tot 0,3 tot 1,7 graden tot het jaar 2100. In het meest pessimistische scenario blijft de emissie groeien tot het einde van de eeuw. De gemiddelde temperatuur in het land zou dan aan het einde van de eeuw 3 tot 6 graden hoger zijn dan nu.
De projecties suggereren dat klimaatverandering de maïsoogst in beide gevallen beïnvloedt. In het noordoosten van Brazilië betekent dat een daling van de productie van 30 tot 60 procent. In de regio wonen meer dan 50 miljoen mensen, van wie 26 procent in droge gebieden waar water schaars is. Het is ook een van de armste regio’s in Brazilië.
Maïs is een van de meest geproduceerde granen in het noordoosten van het land en basisvoedsel voor de plaatselijke bevolking en dieren. Regen is van essentieel belang voor de groei, aangezien kleine boeren beperkte technische middelen hebben. “We hebben geverifieerd dat in het slechtste scenario het oogstverlies meer dan 60 procent kan zijn tegen 2070”, zegt Minella Martins, landbouwingenieur bij het Braziliaanse Nationale Centrum voor Monitoring en Vroege Waarschuwing voor Natuurrampen, tevens hoofdauteur van de studie.
Ze stelt echter dat er nog tijd is om de schade te beperken, door het verlengen van de gewascyclus en irrigatie tijdens drogere periodes. “Als we uitgaan van de uitbreiding van irrigatie tot 2030, wijzen onze simulaties erop dat de verliezen beperkt blijven tot 20 procent bij geïrrigeerde cultivars met een langere cyclus. Dat geldt voor alle scenario’s, behalve het meest pessimistische”, zegt Martins. “Irrigatie en de ontwikkeling van nieuwe maïsvariëteiten is essentieel om de productiviteit te handhaven in veranderende klimaatomstandigheden.”
Maïsoogsten in het zuiden van de regio lopen het meeste risico, volgens de onderzoekers. Uit diverse andere studies is gebleken dat deze gebieden nu al kampen met langere en frequentere droogte. Landbouw is in het noordoosten van Brazilië een belangrijke inkomstenbron. Gezinsbedrijven zijn goed voor 82,6 procent van de banen op het platteland en 50 procent van de productiewaarde. Aangezien irrigatie in de toekomst waarschijnlijk essentieel wordt om de productiviteit op peil te houden, is het belangrijk die toekomstige waterbehoefte in kaart te brengen, zegt Paulo Cesar Sentelhas, landbouwingenieur aan het Luiz Queiroz Landbouwcollege van de Universiteit van São Paulo.
Investeringen in de ontwikkeling van nieuwe maïssoorten die bestand zijn tegen extremere klimatologische omstandigheden, kunnen helpen om de gevolgen van de klimaatverandering te verzachten, zegt Sentalhas. “Maar klimaatmodellen zijn bedoeld om aannemelijke toekomstige scenario’s te schetsen op basis waarvan je onderzoek kunt doen naar strategieën op het gebied van gewassen. We moeten ze niet beschouwen als een deterministische voorspelling van het toekomstige klimaat.”