Invasieve vissoort bedreiging voor bijna alle andere soorten
De koraalduivel is een prachtige vis om te zien, maar een ramp voor zijn omgeving. In de Cariben zijn de gevolgen van de aanwezigheid van deze invasieve vissoort inmiddels dermate rampzalig, dat er in het hele gebied duikcursussen georganiseerd worden om de dieren te doden (en ’s avonds op te eten). Bovendien wordt andere dieren geleerd hoe ze zelf de koraalduivel kunnen verschalken.
Een koraalduivel kan zijn maag tot dertig keer zijn oorspronkelijke grootte uitzetten, heeft overal giftige stekels en vreet alles wat hem voor de bek komt. Wellicht per ongeluk geïntroduceerd in de Cariben toen orkaan Andrew in 1992 een zeeaquarium in Florida verwoestte, heeft de oorspronkelijk uit de Indische Oceaan afkomstige roofvis op zijn beurt al veel verwoesting aangericht in de hele regio. Lokale roofdieren kenden de soort niet en schrokken bovendien terug voor het gif dat de koraalduivel, lionfish in het Engels vanwege zijn op manen lijkende vinnen, als verdediging gebruikt.
Andrzej Narozanski van het Center for Marine Ecology op het Hondurese eiland Utila legt uit dat de dieren zich in hun oorspronkelijke habitat slechts een keer per jaar voortplanten en bovendien zelf bejaagd worden, maar dat ze zich in de Cariben het hele jaar door voortplanten en daarbij zo’n dertigduizend eieren per keer produceren. Bovendien verspreiden hun larven zich snel met de zeestromen.
In 2004 werden bijvoorbeeld koraalduivels voor het eerst gespot op de Bahama’s, en nu zijn het er bijna vierhonderd per hectare. Ongecontroleerd verslinden koraalduivels alle vissen in een bepaald gebied en kunnen ze de biomassa van hun prooi in minder dan vier jaar met veertig tot negentig procent verminderen.
Ondanks hun naam koloniseren de dieren nu ook gebieden buiten koraalriffen. Bij Utila hebben ze zich genesteld in mangroven en zeegras, gebieden die dienen als kraamkamers voor inheemse rifvissen. Dit vormt een aanzienlijke bedreiging voor de toekomst al het zeeleven in het Caribisch gebied.
Om dit probleem te bestrijden nam Honduras in 2010 een wet aan die de speervisserij op koraalduivels legaliseerde en begon Narozanski met cursussen speervissen in een poging de opmars van de dieren te stoppen. Afgezien daarvan moedigt hij bewoners en toeristen aan de dieren op te eten. Hoewel het behoorlijk wat werk kost om de stekels van de koraalduivel schoon te maken, is hun vlees mals en smakelijk.
Daarnaast ontdekte Narozanski tijdens het speervissen dat verschillende inheemse vissoorten in wezen konden worden geleerd om roofdieren van koraalduivels te worden. Snapper, tandbaars en trekkervis zijn nu bijvoorbeeld zo gewend aan duikers die koraalduivels speren, dat ze duikers vaak volgen in afwachting van een makkelijke maaltijd.
“Koninginnentrekkervissen eten ook zee-egels, dus ik denk dat ze wel een idee hebben hoe ze met de stekels moeten omgaan”, legt Narozanski uit. Ook murenen en gevlekte palingen lijken inmiddels geleerd te hebben hoe ze de koraalduivel moeten eten zonder vergiftigd te worden. Dit biedt enige hoop dat lokale vispopulaties kunnen worden getraind om roofdieren van koraalduivels te worden.
Ook elders in de regio wordt het speervissen ingezet om van de invasieve koraalduivels af te komen, tot aan jachtwedstrijden aan toe, volgens Narozanski al met voorzichtig succes. En op Curaçao biedt Lionfish Caribbean niet alleen jachtcursussen aan, maar verkoopt ook sieraden gemaakt van deze dieren – ook voor mannen.
