Voortbestaan grootste zoetwatervis zeker gesteld
De arapaima is een buitengewone vis die voorkomt in het stroomgebied van de Amazone. Het is een van de grootste zoetwatervissen ter wereld. Hij kan drie meter lang worden en tot tweehonderd kilo wegen. Deze reus werd in zijn voortbestaan bedreigd, maar dat lijkt nu afgewend.
Niet alleen kan de arapaima enorm groot worden, het is ook een longvis die in zuurstofarm water kan leven – en zelfs een dag lang zonder water kan overleven! De arapaima is een roofvis die zich voedt met vis, maar ook met vogels, hagedissen en kleine zoogdieren. Bovendien heeft het dier gepantserde schubben die het beschermen tegen bijvoorbeeld pirañas.
Toch heeft deze vis een groot nadeel: hij smaakt goed en heeft weinig graten. Daardoor is de arapaima een belangrijke voedingsbron voor de inwoners van het Amazonegebied, die hem in Brazilië ‘pirarucu’ noemen.
Overbevissing is al jarenlang een probleem en al in de negentiger jaren werd de vis beschermd verklaard. Dat hielp echter niet veel. Meer recentelijk hebben ecologen en de lokale bevolking daarom de handen ineen geslagen om de vis op het menu te houden – en zodoende te redden.
Ecoloog João Campos-Silva van het Instituut Jurúa legt uit dat ze samen een plan voor duurzame vangst van de arapaima uitgewerkt hebben. Bij de Jurúa rivier is al tien jaar geleden een jaarlijkse vistelling georganiseerd en afgesproken dat er het jaar daarop niet meer dan dertig procent van de getelde, volwassen vissen gevangen mag worden.
De bevolking bewaakt het gebied tegen illegale vissers van buiten en het vangstseizoen is beperkt van augustus tot november. Het lokale Xibauazinho-volk heeft als enige het recht de vis te vangen in haar eigen woongebied (foto) – daarvoor was het hen zelfs verboden op arapaima te vissen. Ze zagen met lede ogen aan hoe vissers van buiten hun rivier en meren letterlijk leegvisten.
Inmiddels zwemmen er volgens tellingen weer meer dan vierduizend ‘pirarucus’ door hun woongebied. Volgens Campos-Silva is in het hele programmagebied het aantal arapaimas toegenomen tot ongeveer 330.000. Vierhonderd lokale gemeenschappen zijn betrokken bij het programma.
De gevangen vis wordt niet alleen gegeten, maar ook verkocht en de opbrengsten worden lokaal geïnvesteerd in onder meer scholen en infrastructurele werken.
