Afgelopen vrijdag lekte de milieuorganisatie Greenpeace een onderhandelingsdocument tussen de Europese Unie en de Mercosur-landen. Het document bevat geen enkele clausule over de bescherming van natuur, milieu of het klimaat. De publicatie van de tekst gebeurt op een belangrijk moment: vorige week verwierp het Europees Parlement het handelsverdrag in de huidige vorm.
Volgens de meerderheid van de Europarlementariërs voldoet het verdrag niet aan de Europese normen voor de bescherming van natuur en klimaat. De Europese Commissie erkende dat de deal niet door kan gaan wanneer landen als Brazilië niet voldoen aan de Europese milieunormen. Het door Greenpeace gelekte document, dat gedurende twee jaar geheim werd gehouden, bevestigt dat het Mercosur-verdrag zich inderdaad onvoldoende richt op klimaatbescherming. Het document, bestaande uit 58 pagina’s, noemt het Parijsakkoord en meldt het belang van de ontwikkeling van een duurzame economie. Maar het doet geen enkele sanctioneerbare toezeggingen voor gevallen waarbij één van de Zuid-Amerikaanse landen zich niet houdt aan de criteria voor het beschermen van de natuur of het verminderen van de CO2-uitstoot.
Een Mercosur-verdrag zou de politieke en economische relatie tussen de Europese Unie en de Mercosur-landen versterken maar tegelijkertijd zou het een dreiging vormen voor het voortbestaan van het Amazonewoud én andere bedreigde ecosystemen. De zorg bestaat dat het Mercosur-verdrag de vleesproductie zal versterken, wat tot meer ontbossing in het Amazonegebied zal leiden voor het telen van soja en het produceren van vlees. Daarnaast groeit het verzet van diverse Europese leiders en Europarlementariërs tegen de Mercosur-deal door de houding van de Braziliaanse president Jair Bolsonaro, die de ontbossing en het in brand steken van het Amazoneregenwoud toestaat.
Het lekken van het document vindt op een cruciaal moment plaats: het verdrag bevindt zich in een proces van ratificatie. Als het Mercosur-deal uiteindelijk niet doorgaat, betekent dit het einde van één van de grootste handelsverdragen waar het Europees Parlement in de afgelopen twintig jaar aan werkte. Het in werking treden van het akkoord is een prioriteit voor de meeste Europese landen.
Jürgen Knirsch, handelsexpert bij Greenpeace: “Het weglaten van sanctioneerbare toezeggingen om natuurvernietiging te stoppen en de klimaatcrisis aan te pakken, toont aan hoe weinig aandacht dit akkoord heeft voor de existentiële uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd.”
Het Mercosur-verdrag zou leiden tot een drastische verlaging van de invoertarieven voor landbouwproducten uit Zuid-Amerika. De import van landbouwproducten zoals kippenvlees, rundvlees en suiker zou sterk toenemen. Tegelijkertijd zou de Europese auto-industrie vrij spel krijgen op de Zuid-Amerikaanse markt.
