Avontuurlijke reis per landcruiser door Zuid-Amerika
‘Vroeger’, toen ik voor onbepaalde tijd met de rugzak erop uit trok, ging ik ‘op reis’. “Je gaat op vakantie, zul je bedoelen”, corrigeerde een vriendin van mij dan. Ik hoefde me natuurlijk niets in mijn hoofd te halen met al mijn geregisseerde avontuur.
Het boek Omwegen. Naar het einde van de wereld van Karin-Marijke Vis (1968) en Coen Wubbels (1969) gaat over reizen van een andere orde. Letterlijk jarenlang trekken ze Zuid-Amerika rond met hun twintig jaar oude Toyota Landcruiser. Het is de overtreffende trap van reizen, zonder veel planning, met een ongekende vrijheid van niet weten waar en hoe lang ze ergens zijn en wie ze tegen zullen komen.
Vis en Wubbels zijn ‘overlanders’, een bijzondere categorie “reizigers die maanden of jaren op pad zijn met eigen (gemotoriseerd) vervoer en die naar een ander continent of rond de wereld reizen”. Het zijn vaak individuele reizigers of stellen die dit nomadische bestaan leiden. En zoals dat gaat met reizen, komen ze elkaar onderweg tegen, met soms weken of maanden ertussen. Vaak zijn overlanders gepensioneerd en hebben ze hun schaapjes op het droge. Met schoolgaande kinderen reizen is toch bewerkelijker.
Zeecontainer
In 3,5 jaar reist het stel 70.000 kilometer in hun Land Cruiser door Zuid-Amerika. Met een tent en kist op het dak trekken ze veel bekijks. Locals zijn nieuwsgierig naar Vis en Wubbels, wie ze zijn, waar ze vandaan komen en waar ze heen gaan. Vis en Wubbels spreken genoeg Spaans om te communiceren, Portugees veel minder. Wubbels maakt makkelijk contact met anderen, Vis is gereserveerder, zoals ze zelf aangeeft. Voordat ze vertrekken, krijgen ze van de achterblijvers thuis regelmatig de vraag “Is Zuid-Amerika niet gevaarlijk?” Dat valt dus reuze mee.
De reis begint in Argentinië, waar de auto verscheept in een zeecontainer binnenkomt in de haven van Buenos Aires. Ze denken twee weken nodig te hebben om de wagen in te klaren, het worden er zes. Geen probleem, want ondertussen genieten ze van wijn, mate en vlees. Dat laatste is even wennen, want vóór Zuid-Amerika reisden ze drie jaar in Azië en aten ze veel vegetarisch. Eenmaal op pad rijden ze over eindeloze wegen en pikken ze de Dakar rally mee, die vanwege terroristische dreiging verplaatst was van de Sahara naar Zuid-Amerika. Uruguay, een relatief klein en overzichtelijk land, wordt samengevat in zes bladzijden.
Oorlog
In Brazilië worden ze verrast door de gastvrijheid en reizen ze langer dan van tevoren gedacht. Porto Alegre, Florianópolis, Curitiba, São Paulo, Rio de Janeiro en Ouro Preto zijn enkele van de plaatsen die ze aandoen. Constante is de churrasco, de Braziliaanse barbecue die hen regelmatig wordt aangeboden.
Een van de minder bezochte landen die ze aandoen is Paraguay, waar ze over de Chacovlakte rijden, een gebied met een tragische historie. Het land vocht er een bloedige oorlog uit met Bolivia in de Chaco-oorlog (1932-1935), maar veroverde een stuk van de Chaco van Bolivia.
Cruise control
Aan de hand van een reisgids, plaatselijke toeristenbureaus en tips van locals komen Vis en Wubbels overal en nergens. In hun verhaal bieden ze wat achtergrond bieden bij bezochte plekken, maar hun reis staat centraal. De bureaucratische rompslomp om de auto een land in of uit te krijgen aan de grensovergang is pittig, maar het stel heeft genoeg ervaring met lastige douaneformaliteiten op de meest afgelegen plekken.
Ze doorkruisen verder enorme natuurfenomenen, in Bolivia de zoutvlakte Salar de Uyuni, waar ze met cruise control overheen glijden. In Chili doorkruisen ze de Atacamawoestijn, een bijzonder gebied waar ze verlaten salpetermijnen, een enorme kopermijn en wrakken langs de weg tegenkomen. Toeristische bezienswaardigheden zoals een waterval of een bijzonder dorpje staan ook op het programma. Af en toe zoeken ze bekenden op, of bekenden van bekenden. Ze zijn altijd welkom, een kleine detour of weekje ‘oponthoud’ past naadloos in het schema. In Brazilië overnachten ze bij een benzinestation, dat tot hun verrassing 24 uur per dag bewaakt is en dus veilig, met alle benodigde faciliteiten. Dit is slow travel in optima forma.
Internetcafé
Vis is de schrijver van het team, die een deel van de reis bekostigt met het schrijven van artikelen voor tijdschriften. Korte passages in cursief zijn van Wubbels en meestal technisch van aard. Ze hebben ervoor gekozen om het boek uit te geven in eigen beheer. Aangezien Wubbels grafisch vormgever is, doet hij de opmaak van het boek.
Opvallend in het verhaal is dat internet niet zo wijdverbreid is als nu en dat ze op zoek moeten naar een internetcafé. Vis en Wubbels maakten de reis al in de periode 2007-2010, het verschijnen van dit boek lijkt dus aan de late kant. Desgevraagd licht Vis toe dat het plan om een boek te schrijven lang duurt omdat ze fulltime reizen en later in een ander continent zitten. Pas wanneer corona opduikt, vinden ze tijd en rust om te schrijven.
Over een eerdere reis in de periode 2003-2006 door Zuidoost-Azië publiceerden ze in 2021 het boek Van het pad af: In een oude Land Cruiser naar Zuidoost Azië. Voor Omwegen is de uitgestelde publicatiedatum niet erg, want het verhaal is weinig tijdgebonden en dus prima leesbaar.
Kicken
Vis en Wubbels weten over te brengen hoe gaaf het is om vrij rond te rijden over wegen van asfalt, dikke keien, steenslag of zand. Het ‘wasbord’ is afzien, voor lijf en leden en voor de auto, de ruige ondergrond is meedogenloos. Spiegels, lampen en schroeven trillen los en onderhoud is dus cruciaal. Stof happen hoort erbij. En op strand rijden met zachte banden, dat is natuurlijk kicken.
Omwegen is inspirerend voor mensen die langere tijd met de auto willen reizen. We lezen hoe een vastgelopen auto los te duwen en hoe te dealen met autogarages onderweg. Vis laat dat meestal over aan Wubbels, want ze stuit nogal eens op Zuid-Amerikaans machismo. Ook lezen we uitgebreid over groot onderhoud in La Paz, Bolivia. Het is een megaklus en door misverstanden, cultuurverschillen en ego’s een bijna onmogelijke opdracht.
Wat Vis & Wubbels doen is niet uniek. Er zijn genoeg reisboeken die continenten beslaan en lang duren, al dan niet per motor, auto, fiets of lopend. Maar dat hindert niet. De liefde voor het reizen en het voertuig spat van de bladzijden af.
Karin-Marijke Vis, Coen Wubbels, Omwegen. Naar het einde van de wereld, uitgegeven in eigen beheer, ISBN 9789083216300, 380 pag., €24,95
De foto’s bij dit artikel zijn van Vis en Wubbels. Meer informatie en foto’s vindt u op www.landcruisingadventure.com.
Lees ook onze recensies van Nobody Rides for Free, Lingerie en motorleer, Panamericana, No risk, no life en Man in het zadel.
