Onbekende schoolmeester wordt president
De uitslag van de Peruaanse presidentsverkiezingen van zondag 6 juni worden nog betwist, maar vooralsnog lijkt de politiek meer conservatieve Keiko Fujimori verloren te hebben van de linksere Pedro Castillo. Wie is deze dorpsonderwijzer?
Volgens Peru’s nationale verkiezingskantoor ONPE heeft Pedro Castillo van Peru Libre (Vrij Peru) de presidentsverkiezingen van zondag 6 juni nipt gewonnen met 50,19 procent van de uitgebrachte stemmen. Zijn tegenstander, Keiko Fujimori van Fuerza Popular (Volkskracht) bleef op 49,8 procent van de stemmen bleef steken. Zij legt zich echter niet neer bij de uitslag zoals gepresenteerd door het ONPE, dus definitief is deze nog niet.
Keiko Fujimori is een oudgediende in de Peruaanse politiek, maar wie is Pedro Castillo die na de eerste verkiezingsronde onverwachts de kandidaat van verdeeld links in het Zuid-Amerikaanse land werd?
José Pedro Castillo Terrones komt uit de noordelijke Andesregio Cajamarca. Hij is op 19 oktober 1969 geboren in het dorpje Puña, in het district Tacabamba (15.000 inwoners). Hij studeerde onderwijskunde en onderwijspsychologie aan de César Vallejo universiteit in de kuststad Trujillo en werkte als docent in zijn geboortestreek. Hij is getrouwd met een onderwijzeres.
Geen armen meer in een rijk land
Enige bekendheid kreeg hij vier jaar geleden als drijvende kracht achter een nationale onderwijsstaking, waarbij leerkrachten vooral hogere salarissen eisten. Zijn stakingsoproep toen heeft hij omgezet in zijn verkiezingsleus als presidentskandidaat van het kleine Vrij Peru: ‘Geen armen meer in een rijk land’. Hoewel Castillo katholiek is, is zijn echtgenote evangelisch. Zijn moreel conservatisme gecombineerd met zijn linkse sociaaleconomische eisen deden het goed bij het Peruaanse electoraat.
Onvermoeibaar reisde hij tijdens zijn presidentscampagne door het hele land, soms te paard maar altijd getooid met de witte hoed die kenmerkend is voor Cajamarca. Ook kenmerkend voor Castillo is het gebruik van bijbelcitaten om zijn afkeer van onder meer abortus en homorechten te rechtvaardigen. Die boodschap sloeg blijkbaar aan, mede omdat hij een goed spreker is.
Hij belooft als president een miljoen banen per jaar te zullen scheppen, maar ontkent dat hij daar de pensioenfondsen voor wil gebruiken zoals Fujimori en anderen beweerden. Hij ontkent ook sympathisant te zijn van extreem links en zegt lid te zijn geweest van de ‘rondas campesinas’, de boerenbeweging die zich tijdens de Peruaanse burgeroorlog (1980 – 2000) verzette tegen de communistische guerrillabeweging Lichtend Pad.
Grondwet
Wel staat hij drastische veranderingen in het land voor en geen simpele ‘hervormingen’, zoals andere linkse kandidaten bij de eerste verkiezingsronde eerder dit jaar voorstelden. Die veranderingen zullen gebaseerd zijn op gezondheid, onderwijs en landbouw, de ‘basisdriehoek’ voor nationale ontwikkeling, aldus Castillo. Bovendien wil hij een grondwetgevende vergadering bijeen roepen die binnen zes maanden met een voorstel voor een nieuwe grondwet moet komen, omdat de huidige de economische elite te veel bevoordeelt.
Hoewel dat inderdaad klinkt als ‘opkomen voor het volk’, is Perú Libre een van de weinige partijen in het land die het opneemt voor het regime van de Venezolaanse dictator Nicolás Maduro. Net als Maduro is Castillo voorstander van meer zeggenschap over de grondstoffen in het land zoals gas, lithium en goud. Hij heeft echter niet aangegeven hoe hij om wil gaan met de multinationale ondernemingen die momenteel de grondstoffen ontginnen.
In Venezuela heeft overheidsingrijpen in de economie geleid tot meer armoede en een enorme vluchtelingenstroom. Ruim een miljoen van hen zijn in Peru neergestreken. Castillo heeft beloofd dat onder zijn presidentschap ‘misdadige buitenlanders’ (lees: Venezolaanse vluchtelingen) het land uitgezet zullen worden.
Kortom, Castillo zal ongetwijfeld een economisch linkser beleid voeren dan Fujimori voor ogen gestaan had, maar op sociaal gebied zal Peru onder zijn presidentschap eerder een stap naar rechts zetten.
