Inheemse gemeenschap met geweld van hun land verwijderd
Het is in feite oud nieuws, in de zin dat het keer op keer gebeurt. Paraguay kent een van de meest scheve verhoudingen ter wereld wat betreft landeigendom. Inheemse gemeenschappen strijden al decennia voor het recht op hun voorouderlijke grond. Half november werd een nieuw dieptepunt bereikt toen 70 families met geweld van hun land verwijderd werden.
Donderdag 18 november bestormden gewapende agenten de gemeenschap Hugua Po’i in het departement Caaguazú in het oosten van Paraguay. Met hulp van een waterkanon en een laag overvliegende helikopter verwoestten zij de huizen en joegen de 70 gezinnen de stortregen in. Dit alles ten behoeve van een Doopsgezinde boer die het land opeist om er soja te verbouwen.
Mario Rivarola, een van de bewoners vertelt in The Guardian dat het land niet alleen vruchtbaar was, maar ook van groot spiritueel belang voor hemzelf en de andere gemeenschapsleden, behorend tot de Mbya Guaraní, een van de inheemse volken in Paraguay. “Hier liggen onze grootouders begraven.” Tien jaar geleden keerde de groep terug naar Hugua Po’i om de banden met hun voorouderlijk land te herstellen en om het nog bestaande bos te redden.
Nog maar een paar weken geleden verklaarden meer dan honderd landen in Glasgow dat zij ontbossing willen beëindigen vóór 2030. Ook Paraguay sloot zich hierbij aan, zij het na enige aarzeling. Maar een golf van onteigeningen in dit afgelopen jaar laat zien dat het Paraguay nog heel veel moeite gaat kosten om zich aan deze afspraak te houden en de agro business in het land aan banden te leggen. Volgens cijfers van de Wereldbank heeft in Paraguay 2% van de bevolking meer dan 80% van het land in eigendom.
Ondertussen zijn gemeenschappen als die van Hugua Po’i de dupe. De Paraguayse mensenrechtenorganisatie CODEHUPY heeft diezelfde dag nog een verklaring naar buiten gebracht waarin ze aangeven dat de regering van Paraguay met deze onteigening de grondwet overtreedt. Daarin staat namelijk dat het verboden is om inheemse gemeenschappen van hun grond te verwijderen. De overheid van Paraguay is al herhaalde malen door internationale gerechtshoven, zoals het Inter-Amerikaanse Hof van de Mensenrechten, veroordeeld en tot de orde geroepen. Zo verklaarde het Inter-Amerikaanse Hof in 2010 dat het feit dat grond in particuliere handen is geen reden is om het recht op teruggave van inheems territorium te ontkennen. Ook stelde het Hof toen dat de Paraguayse overheid de inheemse bevolking stelselmatig discrimineert door bij conflicten over grondeigendom altijd de kant te kiezen van de particuliere eigenaar, lees een grootgrondbezitter of niet-inheemse boer. CODEHUPY constateert dat de regering door deze onteigening opnieuw in strijd met de uitspraak van het Hof handelt.
Gevraagd naar hoe hij zich voelt na de verwoesting van zijn dorp zwijgt Rivarola. Dan zegt hij: “Machteloos. Maar vroeger of later zullen we dit land van onze voorouders terugwinnen. We geven de strijd niet op.”
