“Water bijna net zo duur als benzine”
Het noorden van Mexico beleeft de langste en ergste droogte uit de recente geschiedenis. De waterreservoirs zijn bijna opgedroogd en water is een schaars goed geworden. Bewoners van de armere wijken in Monterrey, de tweede stad qua omvang in Mexico, zijn afhankelijk van tankwagens die water distribueren. Maar de kwaliteit van dit water is hooguit geschikt voor het doorspoelen van het toilet. Drinkwater komt uit flessen en wordt duur betaald.
Meer dan half Mexico heeft te lijden van een droogte, die de ergste is van de afgelopen dertig jaar. De klimaatverandering zorgt ervoor dat de zomers steeds heter worden en daarnaast heeft La Niña dit jaar de perfecte omstandigheden gecreëerd voor een ernstige droogte. De waterreservoirs die 23 miljoen Mexicanen van water moeten voorzien zijn bijna leeg. En waar de bewoners van de rijkere buurten nog twaalf uur per etmaal over leidingwater kunnen beschikken, zijn de mensen in de arme wijken geheel afhankelijk van tankwagens die op onverwachte momenten langs komen. Het water uit de tanks is bruin en niet drinkbaar. Rocío Vega Morales vertelt in The Guardian dat ze er het toilet mee doorspoelt, om het voor haar kinderen nog een beetje leefbaar te houden.
Voor water om te drinken en mee te koken zijn Vega Morales en haar buren geheel afhankelijk van flessenwater. Samen met Thailand is Mexico wereldwijd het land waar de inwoners het meeste flessenwater gebruiken: gemiddeld 274 liter per persoon per jaar. En dat water wordt steeds duurder, volgens Jaime Noloya van de Alliantie van Gebruikers van Publieke Diensten. De prijs is al bijna even hoog als die van benzine.
En dat terwijl de producenten van bier en frisdranken (én van flessenwater) nog altijd op voldoende water kunnen rekenen. Bijna de helft van het water dat producenten als Coca-Cola en Heineken in Monterrey gebruiken is afkomstig uit openbare reservoirs, de rest pompen de fabrieken op uit ondergrondse particuliere bronnen.
Conagua, vergelijkbaar met Rijkswaterstaat, heeft in vier noordelijke deelstaten de noodtoestand uitgeroepen. En op 18 juli heeft president Andrés Manuel López Obrador de frisdrank- en bierproducenten gevraagd om de productie te stoppen en hun water aan de bevolking te geven. Heineken heeft verklaard 20% beschikbaar te stellen aan de burgers, terwijl Coca-Cola de bevolking uitnodigt gratis water af te halen bij de Topo-Chico mineraalwaterfabriek. Jammer genoeg is die fabriek te ver weg voor de meeste mensen.
De afgelopen weken is de slogan “No es sequía, es saqueo” (het is geen droogte, maar plundering) populair geworden. Jaime Noloya zegt in the Guardian dat zijn organisatie de problemen vier maanden geleden al aan zag komen. Zijn Alliantie van Gebruikers van Publieke Diensten protesteert geregeld bij overheidsgebouwen. Zij zijn van mening dat politieke leiders, waaronder ook de gouverneur van de deelstaat Nuevo León, waarvan Monterrey de hoofdstad is, profiteren van het watergebruik van de frisdrank en bierondernemingen. De Alliantie eist nu onder andere het vertrek van de directeur van de waterleiding en riolering in Monterrey als gevolg van belangenverstrengeling: zijn familie, een van de rijkste van Mexico, is oprichter van een van Coca-Cola’s flessenfabrieken. In een gezamenlijke verklaring stellen Coca-Cola en de flessenfabriek dat de industrie in Monterrey slechts verantwoordelijk is voor het gebruik van 4% van het openbare water. Maar dit geldt niet voor de particuliere bronnen.
Een aantal frisdrank en bierproducenten heeft nu aangegeven hun waterverbruik met 28% te verminderen zolang de droogte aanhoudt. Maar ze spreken niet over verlaging van de prijzen van flessenwater, dat nu immers van levensbelang is voor veel Mexicanen. “Als het nog erger wordt, weet ik niet hoe we dit overleven tot september”, zegt Rocío Vega Morales.
