President López boos op Europarlement vanwege resolutie voor bescherming van journalisten
Al jarenlang is Mexico een van de gevaarlijkste landen ter wereld voor journalisten en burgeractivisten. Velen worden vanwege hun werkzaamheden lastig gevallen, bedreigd en vaak ook vermoord. Beschermingsmaatregelen zijn onvoldoende of bestaan vooral op papier. In een breed gedragen resolutie eerder deze week riep het Europese Parlement de Mexicaanse autoriteiten op om de rechten en de levens van journalisten en activisten beter te beschermen.
Aanleiding voor de resolutie was de moord op journalist Heber López Vásquez (foto) in februari 2022 in Salina Cruz, Oaxaca. Kader voor de resolutie was het vrijhandelsakkoord tussen de Europese Unie en Mexico dat sinds 2000 bestaat, en de daaruit voortvloeiende mensenrechtendialoog tussen beide partijen.
Desondanks reageerde de Mexicaanse president Andrés Manuel López Obrador (bijgenaamd AMLO) woedend. In een presidentieel communiqué beschuldigde hij de Europarlementariërs er van zich als “domme schapen” voor het karretje te hebben laten spannen van “reactionairen” die uit zijn “op een staatsgreep” van diegenen die hem zijn politieke project niet af willen laten maken.
In het communiqué ging hij niet inhoudelijk in op de resolutie, maar herinnerde het Europarlement er aan “dat wij geen kolonie meer zijn”. En dat terwijl de resolutie ook opriep dat de president zijn “populistische retoriek” matigt waarmee hij bij zijn dagelijkse persconferenties de media van allerhande leugens beschuldigt. Daarmee versterkt hij een klimaat waarin journalisten vogelvrij zijn.
De resolutie beschuldigt de huidige Mexicaanse autoriteiten niet rechtstreeks van betrokkenheid, daarbij onder meer verwijzend naar de ruim 150 journalisten die de afgelopen twee decennia om het leven gekomen zijn bij het uitoefenen van hun beroep. Er werd echter ook verwezen naar de 68 activisten die de afgelopen vier jaar vermoord zijn en de resolutie riep de president op maatregelen te nemen om degenen die het meeste risico lopen, beter te beschermen.
In zijn persconferentie van vrijdagochtend 11 maart noemde López de resolutie “laster” en vervolgde: “We kunnen niet toestaan dat men ons niet respecteert”. De resolutie komt voor López op een ongelegen moment. Op 10 april kunnen de Mexicanen zich per referendum uitspreken over de vraag of AMLO op kan gaan voor een tweede termijn, wat de grondwet tot op heden verbiedt. Op dit moment weet AMLO zich nog gesteund door een ruime meerderheid van de Mexicanen maar hij is niet gerust op de uitslag, ook gezien de financiële problemen waar de organisatie van het referendum mee geconfronteerd wordt.
Daarnaast heeft López grote problemen om een aantal verkiezingsbeloften te vervullen, met name betreffende de veiligheidssituatie in het land. Volgens de Mexicaanse NGO Artículo 19 zijn er dit jaar al minstens zes journalisten vermoord en in de drie jaar dat de president inmiddels aan de macht is, is dat aantal opgelopen tot 31. Straffeloosheid is bovendien de norm: 90 procent van de moorden op journalisten wordt niet opgelost. De EU is niet alleen bezorgd over de onveilige situatie waarin deze beroepsgroep verkeert. Dit jaar alleen al zijn tot nu toe 5.000 Mexicanen vermoord en hoewel enkele schutters vastzitten, blijven de opdrachtgevers tot nu toe buiten beeld.
