Hoe het keizerlijke Duitsland haar hand overspeelde: het Zimmermann-telegram
De Latijns-Amerikaanse betrokkenheid bij de Eerste Wereldoorlog was niet groot, maar dat had anders kunnen zijn. Bovendien klungelde de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Arthur Zimmermann nogal bij zijn pogingen om Mexico aan zijn kant te krijgen.
Het is januari 1917 en de Eerste Wereldoorlog is aan verschillende fronten verzand in een loopgravenoorlog. Alle onafhankelijke Amerikaanse landen zijn nog neutraal en de Centrale Mogendheden (Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en hun bondgenoten) willen dat graag zo houden. Ze vrezen met name de interventie van de machtige Verenigde Staten. Desondanks worden ook neutrale Amerikaanse schepen geraakt door de onbeperkte duikbootoorlog van vooral de Duitsers. Die houden er dus al rekening mee dat de Amerikanen aan de oorlog gaan deelnemen.
Mochten de VS de oorlog aan de Centralen verklaren, dan heeft Zimmermann een plannetje om de Amerikanen af te remmen: een bondgenootschap met Mexico! Mexico was tussen 1835 en 1848 grote gebieden kwijt geraakt aan de VS en wilde die vast graag terug. Zimmermann was bereid om bijvoorbeeld Texas en Arizona weer terug aan Mexico te geven als de VS verslagen waren – de hoofdprijs, Californië, had hij echter al aan Japan beloofd.
Gekraakte code
Zimmermans grenzeloos arrogante plan moet echter wel bekend worden bij de Mexicaanse president Carranza. Daartoe verstuurt hij op 16 januari vanuit Berlijn een telegram naar zijn collega in Mexico. Omdat er in die tijd nog geen rechtstreekse verbinding tussen beide hoofdsteden is moet het gecodeerde bericht dus verstuurd worden via Londen en de Duitse ambassade in Washington.
Zowel in Londen als in Washington wordt het telegram onderschept en ontcijferd, mede doordat de Duitse ambassade in Mexico nog niet de laatste codeboeken ontvangen had en het telegram dus met een oude, reeds gekraakte code, verstuurd was.
Bovendien heeft president Carranza andere zaken aan zijn hoofd dan betrokken te raken bij een Europese oorlog: de nasleep van de Mexicaanse revolutie (1910 – 1929) woedt nog volop en het Mexicaanse leger heeft sowieso geen schijn van kans tegen dat van de grote noorderbuur. Daarnaast was Duitsland, gezien de geallieerde zeeblokkade, helemaal niet in staat concrete militaire of financiële hulp te bieden aan Mexico.
Uw hooggeborene
Niet 
verrassend dus dat Carranza het verzoek van Duitsland op 14 april 1917 afwijst, maar het kwaad is voor Duitsland dan al geschied. Reeds getergd door de duikbotenoorlog was Zimmermanns telegram de druppel die de emmer deed overlopen: de VS hadden een week daarvoor de oorlog al aan de Centralen verklaard.
Omdat ook Japan niet geïnteresseerd is om in het conflict de Duitse kant te kiezen, staat Zimmermann behoorlijk in zijn hemd. Op 6 augustus 1917 neemt hij dan ook ontslag als minister van Buitenlandse Zaken. Hieronder de vertaling van het ‘Zimmermann-telegram’.
“Streng geheim
We zijn van plan op 1 februari te beginnen met een onbeperkte duikbotenoorlog. Er zal naar worden gestreefd de Verenigde Staten van Amerika desondanks neutraal te houden. In het geval dat dit niet lukt, stellen we Mexico een verbond voor op de volgende basis: gemeenschappelijk oorlog voeren, gemeenschappelijk vrede sluiten. Genereuze financiële steun en akkoord van onze kant dat Mexico vroeger verloren gebied in Texas, Nieuw-Mexico en Arizona herovert. Details van deze overeenkomst laten wij over aan uwe hooggeborene. Uwe hooggeborene zal het voorgaande in het diepste geheim en zo snel mogelijk nadat oorlog met de Verenigde Staten van Amerika zeker is aan de president mededelen en zal de suggestie toevoegen dat hij, op eigen initiatief, Japan zou moeten uitnodigen voor onmiddellijke oorlogsdeelname en tegelijkertijd tussen Japan en onszelf bemiddelen. Maak alstublieft de president attent op het feit dat de meedogenloze inzet van onze duikboten nu het vooruitzicht biedt Engeland binnen een paar maanden tot vrede te dwingen. Bevestig ontvangst.
Zimmermann”