Uitsluiting van 85 miljoen mensen is onrechtvaardig en onhoudbaar
Een vorige week verschenen rapport van de Wereldbank belicht de situatie van mensen met een beperking in Latijns Amerika. Hoewel er de afgelopen tien jaar veel verbeterd is op het gebied van wetgeving in de meeste landen, blijft er nog veel te doen. Niet alleen wanneer het gaat om praktische zaken, zoals toegankelijkheid van gebouwen. Maar ook het wegnemen van communicatieve en gedragsmatige drempels.
Het kan een hele uitdaging zijn om in een stad in Latijns Amerika je weg te vinden over de stoep: onverwachte gaten, achtergelaten rommel, geparkeerde auto’s, straatverkopers zijn maar enkele van de obstakels die je op je pad vindt. Voor mensen met een beperking is die uitdaging nog veel groter. Het betekent in de praktijk dat veel van de 85 miljoen Latijnsamerikanen met een beperking niet of weinig zelfstandig de deur van hun huis verlaten.
Een onlangs verschenen onderzoek van de Wereldbank laat zien dat op wereldniveau de uitsluiting van mensen met een beperking leidt tot een krimp van het BNP van een land met 3 tot 7%. Voor Latijns Amerika en het Caribisch gebied, waar 52 miljoen huishoudens tenminste één gezinslid met enige vorm van beperking tellen, én waar de vergrijzing zorgt voor een stijgende lijn, is dit een zorgwekkend gegeven. De hierboven genoemde 85 miljoen mensen komt overeen met 15% van de totale bevolking in Latijns Amerika en het Caribisch gebied. In één op de vijf huishoudens levend in armoede (voor de Wereldbank: met een inkomen per dag van gemiddeld 3,2 Amerikaanse dollars) woont een persoon met een beperking. De kwetsbaarheid van deze mensen is groter wanneer zij op het platteland leven, vrouw zijn of tot een etnische minderheid behoren. En met de huidige coronapandemie is de toegankelijkheid van steden en dienstverlening ook verder afgenomen.
Naast armoede en de pandemie is ook het ontbreken van toegang tot sociale voorzieningen, zoals onderwijs, een barrière. Zo gaat 15% van de kinderen met een beperking niet naar school, en is het percentage dat de school voortijdig verlaat hoger dan bij kinderen zonder beperking. Dit is vooral te wijten aan gebrek aan getrainde docenten, aangepast onderwijsmateriaal en toegankelijke voorzieningen in de school. Op het gebied van arbeidsparticipatie is de deelname van mensen met een beperking veel lager, en áls ze werk hebben verdienen ze soms tot wel 20% minder dan werknemers zonder beperking.
Het rapport van de Wereldbank doet een aantal voorstellen om de participatie van mensen met een beperking gelijkwaardiger te maken. Zo moeten mensen met een beperking zichtbaarder worden in de statistieken en gegevens van overheden en onderzoeksinstituten. Nu zijn die gegevens vaak niet representatief of compleet genoeg om te weten waar behoefte aan is. Ook moeten mensen met een beperking meer gehoord worden, en dan niet alleen waar het hun handicap betreft, maar op alle vlakken. Er moet gewerkt worden aan het verminderen van de stigmatisering van mensen met een beperking en aan het tegengaan van geweld.
De voorstellen klinken niet direct heel progressief of specifiek. María Elena García Mora, senioronderzoeker bij de Wereldbank en een van de medewerkers aan het rapport, stelt in een interview in de Spaanse krant El País, dat de pandemie de verschillende hiaten waarmee de kwetsbare groepen in de samenleving (waaronder de mensen met een beperking) meer zichtbaar heeft gemaakt. Ze denkt hierbij aan het gebrek aan toegang tot goede gezondheidszorg, maar ook tot de digitale samenleving. “Bij het opbouwen van een duurzame en weerbare samenleving na de pandemie zullen ook de obstakels die de participatie van mensen met een beperking in de weg staan moeten worden aangepakt.”
“Economische groei alleen is niet genoeg om ongelijkheid te verminderen. Als de landen in Latijns Amerika de economische crisis na de pandemie te boven willen komen, dan zullen mensen met een beperking volledig moeten kunnen deelnemen aan de maatschappij, zonder gediscrimineerd te worden in het onderwijs of op de arbeidsmarkt”, stelt Carlos Felipe Jaramillo, vicepresident bij de Wereldbank voor Latijns Amerika en het Caribisch gebied.
