Het nieuwe jaar is nog maar enkele dagen oud, en Haïti heeft alweer twee maal het internationale nieuws gehaald. Op nieuwjaarsdag, tevens de dag waarop in 1804 de onafhankelijkheid werd uitgeroepen, pleegden “bandieten en terroristen” een aanslag op premier Ariel Henry. En dinsdag 4 januari is op het vliegveld van Panama de Colombiaan Mario Antonio Palacios gearresteerd op verdenking van betrokkenheid bij de moord op president Jovenel Moïse in juli vorig jaar.
Traditiegetrouw woont de Haïtiaanse president op 1 januari de mis bij in de kathedraal van de stad Gonaïves, in het noorden van het land. In deze stad verklaarde vrijheidsstrijder Jean-Jacques Dessaline Haïti in 1804 onafhankelijk van Frankrijk. Gewoonlijk houdt de president na de mis een toespraak om dit belangrijke moment in de Haïtiaanse geschiedenis te memoreren.
Maar al enige tijd is weinig meer gewoon in Haïti. Een jaar geleden moest toenmalig president Jovenel Moïse zijn bezoek aan Gonaïves afblazen vanwege politieke onrust en rellen. Dit jaar zouden de honneurs worden waargenomen door premier Ariel Henry, sinds de moord op Moïse zes maanden geleden de facto de politieke leider in het onrustige land. Echter, bij het verlaten van de kathedraal openden gewapende mannen het vuur op Henry, die ontkwam in een gereedstaande auto en snel de stad verliet. Tenminste een persoon kwam om het leven en twee anderen raakten gewond. Het is nog onduidelijk wie er achter de aanslag zitten. De premier zelf sprak over “bandieten en terroristen.”
John-Becker Jean, een inwoner van Gonaïves, vertelde aan een journalist van The Washington Post dat bendes zich hadden uitgesproken tegen het bezoek van Henry en dat enkele dagen eerder de constructie van het podium waar de premier zijn speech zou houden met geweld was tegen gehouden. En nog op Oudejaarsdag vond een schotenwisseling plaats tussen de politie en bendeleden op het plein voor de kathedraal. Jean, die de mis bijwoonde, vertelt hoe een salvo van schoten van automatische geweren de komst van premier Henry begroette. “Tijdens de dienst waren er continue geweerschoten te horen.”
De vraag komt op waarom Henry naar Gonaïves was afgereisd, als de voortekenen voor een aanslag zo duidelijk waren. Daniel Foote, die in september ontslag nam als speciale afgevaardigde namens de regering van Joseph Biden, zegt in een tweet dat “alleen Henry een verhaal zó weet te draaien”, en voegt hieraan toe dat het “een nep-moordaanslag op een nep-premier” betrof.
De échte moordaanslag, die op president Moïse (van wie veel Haïtianen betwisten dat hij op het moment van de moord nog terecht de functie van president uitoefende; zijn termijn was al maanden verlopen) is nog altijd niet opgehelderd. Een van de hoofdverdachten, de Colombiaan Mario Antonio Palacios had Haïti weten te verlaten en was in oktober opgepakt in Jamaica. Daar besliste de rechtbank om hem niet uit te leveren aan Haïti, maar hem te deporteren naar Colombia. Dit volgens de openbare aanklager in Jamaica omdat het Haïtiaanse verzoek niet aan de juridische eisen voldeed. Palacios mocht niet in Jamaica blijven omdat hij het land illegaal was binnen gekomen.
Bij een tussenlanding in Panama is hij gearresteerd, het gevolg van internationale arrestatiebevelen via Interpol van zowel Haïti als de Verenigde Staten. Het is op dit moment nog onduidelijk aan welk land Palacios zal worden uitgeleverd. Het lijkt erop dat hij op een vliegtuig naar de VS is gezet. In een interview heeft Palacios bekend wel in de slaapkamer van Moïse te zijn geweest op het moment van de moord. Maar hij heeft verklaard niet zelf deze dood op zijn geweten te hebben.
