Livres en folie sinds 1995
Goed nieuws uit Haïti is al jaren zeldzaam. De berichten gaan bijna altijd over aardbevingen, orkanen, ontvoeringen en moorden. Het gros van de ruim elf miljoen inwoners zou het liefst het eiland willen verlaten. En tóch, toch zijn er Haïtianen die de moed niet verliezen en keer op keer weer mooie dingen organiseren. Zoals het jaarlijkse boekenfestival Livres en folie, dat donderdag 16 juni voor de achtentwintigste keer wordt gehouden, ditmaal in het Karibe Convention Center in de hoofdstad Port-au-Prince.
Met meer dan duizend titels en in aanwezigheid van ruim honderd schrijvers vindt deze week in Port-au-Prince het boekenfestival Livres en folie plaats: een feest waarop de Haïtiaanse literatuur centraal staat. De afgelopen twee jaar werd het festival alleen online gehouden, vanwege corona. Dit jaar is er, naast de online verkoop, ook weer een dag waarop auteurs en lezers elkaar echt kunnen ontmoeten: donderdag 16 juni.
Eenmaal heb ik het festival bezocht, ergens aan het begin van deze eeuw. En in 2012, twee jaar na de zware aardbeving, deed ik een tweede poging. Een van mijn favoriete schrijvers, Edwidge Danticat, presenteerde haar nieuwste boek, een uitgelezen kans om haar te ontmoeten. Maar onze tocht strandde ergens in de enorme file op weg naar het festivalterrein, de belangstelling voor het festival was overweldigend.
Dat laatste zal dit jaar toch anders zijn. Het land en vooral de hoofdstad Port-au-Prince en omstreken wordt al meer dan een jaar geteisterd door het geweld van gewapende bendes. Ontvoeringen zijn aan de orde van de dag, en het maakt niet uit of je rijk of arm bent: iedereen loopt gevaar te worden gekidnapt. Om die reden zijn deze keer alleen de eregasten, Pierre Raymond Dumas en Louis Philippe Dalembert, en enkele collega-auteurs fysiek aanwezig, de meesten doen online mee. En ondanks alle problemen in Haïti verrassen die auteurs hun lezers met een groot aantal nieuwe titels. Onder hen vedetten en debutanten, vrouwen, mannen en jongeren, winnaars van literaire prijzen en schrijvers die nog ontdekt moeten worden.
Het festival werd afgelopen maandag officieel geopend door de Haïtiaanse auteur én minister van cultuur, Eméllie Prophète. Zij denkt dat de literatuur een wapen kan zijn in tijden van crisis. “We leven in een ongekende crisis. We zijn ongerust en gekweld; maar de literatuur kan een wapen zijn en ik denk dat we vandaag de dag nog verder moeten gaan, we moeten de poëzie, de literatuur, de kunsten bewapenen tegen de vloedgolf van overlast, van gedrag dat ons kwelt”, zei zij in de Haïtiaanse krant Le Nouvelliste.
Een van de schrijvers die donderdag aanwezig is, is de 101-jarige dichter Maurice Léonce. Hij zal zijn dichtbundel Poèmes de la Grand’Anse signeren. Jérémie is de belangrijkste stad van de Grand’Anse en in veel gedichten in de bundel staat de stad centraal. Le Nouvelliste haalt één gedicht aan:
“Jérémie ontwaakt glimlachend
onder de stralen van de tropische zon….
…. Wanneer jij gewond bent
en lijdt, Jérémie,
de mooie ‘marabout’ van ons hart,
het zijn alle tranen van ons lichaam die bloeden.”
“Hoe moeilijker de tijd, hoe meer bescherming lezen kan bieden. De boeken vieren feest, dus mis het niet!”, schrijft Le Nouvelliste.
