Zijn naam zegt het al: door god en iedereen verlaten. Nodieu heeft een weinig benijdenswaardig leven. Zijn verhaal staat centraal in de roman De waterverkoper van Geert van der Kolk. De achttienjarige Haïtiaanse jongen, wiens echte naam Zaël Eugène Calixíe is, zit in een Amerikaanse cel in Florida, in afwachting van een proces. Hoe heeft het zo ver kunnen komen?
Nodieu is illegaal in het land en wordt mogelijk beschuldigd van moord. Op aanraden van een advocaat schrijft hij zijn levensverhaal, beschrijft hij zijn jeugd. Hij is afkomstig van een klein Haïtiaans eilandje, Île à Vache, waar geen auto’s zijn en waar weinig gebeurt. Zijn moeder is een zwarte Haïtiaanse, zijn vader is een blanc, een Fransman. Daardoor is Nodieu wat lichter van huidskleur dan de meeste Haïtianen. Zijn moeder moet hem eigenlijk niet: als Nodieu negen jaar is verkoopt ze haar zoon als restavec, een kind dat wordt verkocht om ergens een huis schoon te houden of om geld op straat te verdienen. Moderne slavernij, zeg maar. Nodieu moet zakjes water verkopen op straat om te overleven en hij raakt betrokken bij drugshandel. Uiteindelijk weet hij na een helse tocht met een zelfgemaakte boot de Verenigde Staten te bereiken. Hij gelooft dat voor Haïtianen hetzelfde geldt als voor Cubanen: als de Amerikaanse kustwacht ze op zee onderschept, dan worden ze teruggestuurd. Weten ze land te bereiken, dan krijgen ze een green card.
De vertelstijl die Van der Kolk hanteert is vrij eenvoudig. Dit komt vooral doordat hij het perspectief en de logica van een negenjarig kind als uitgangspunt neemt. Qua formulering levert dat misschien niet het meest interessante boek op, maar hij overtuigt wel als stem van een kind. En wellicht staat het verhaal van Nodieu symbool voor een grote groep mensen: inwoners van Haïti, het armste land van het westelijk halfrond, dromen ervan om naar het beloofde land, Amerika te gaan. Koste wat kost.
De Waterverkoper is niet verrassend, maar ontleent zijn kracht aan het portret dat de auteur neerzet van Haïti. Je krijgt een goed beeld van de samenleving en de problemen waar de bevolking mee worstelt. Het leven van Nodieu is het leven van velen. Sommigen zijn misschien fortuinlijker en slagen erin om een leven als migrant in de VS te beginnen, anderen hebben meer pech en worden gedeporteerd.
Geert van der Kolk, De waterverkoper, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 2012, ISBN 9789046812143, 160 pag., €15,95