Tienduizend kilometer lang stuurloos
De Grote Oceaan doet haar naam eer aan: zij bedekt maar liefst een derde van het aardoppervlak. Deze gigantische plas zout water oversteken is met elk vaartuig een opgaaf, en zonder hulp helemaal. Toch gebeurt dat soms, hoewel niet altijd vrijwillig.
José Salvador Alvarenga werd in 1975 geboren in het Salvadoraanse kustplaatsje Garita Palmera. In 2002 vertrok hij naar Mexico waar hij als visser aan de slag ging in Costa Azul, Chiapas. Op 17 november 2017 wilde hij met een vriend, Ray Pérez, vertrekken voor wat een etmaal op zee had moeten worden. Ze brachten een grote piepschuimen koelbox aan boord van hun boot de Cameroneros de la Costa om de vangst in op te slaan, controleerden de motor en bekeken de weersvoorspelling. Alles leek in orde.
Op het laatste moment haakte Pérez echter af en moest Alvarenga op zoek naar een andere vismaat. Naar verluidt voor 50 dollar was Ezequiel Córdoba bereid een keertje mee te gaan. Hij en Alvarenga kenden elkaar niet en de 23-jarige Córdoba genoot in het dorp meer faam als voetballer dan als visser.
Kort na hun vertrek kwam de slechts zeven meter lange, kajuitloze Cameroneros in een onverwachte storm terecht die vijf dagen aanhield. Tijdens die storm werden Alvarenga en Córdoba niet alleen ver de oceaan opgeblazen maar raakten ook hun buitenboordmotor en GPS onklaar. Zodoende wisten de mannen niet precies waar ze waren. Wel kon Alvarenga via de boordradio nog contact leggen met zijn baas die de autoriteiten alarmeerde. Een opgezette zoektocht leverde vanwege het slechte zicht en de onbekende positie niets op. Inmiddels had ook de accu van de radio het begeven en hadden ze de 500 kilo vers gevangen vis overboord moeten gooien om in de storm beter te blijven drijven.
Zeeschildpadbloed
Zonder beschutting, zeil, riemen, verlichting of voedsel dreven Alvarenga en Córdoba met de Pacifische Noordequatoriale stroom steeds verder westwaarts. Ze overleefden door met hun blote handen zeedieren te vangen. Om rauw zeevoedsel weg te spoelen was regenwater een welkome maar schaarse aanvulling op zeeschildpadbloed of hun eigen urine.
Volgens Salvador Alvarenga raakte vooral Ezequiel Córdoba ziek van het eenzijdige dieet. Hij werd na een maand of vier op zee depressief, weigerde verder nog te eten en stierf. Ook Alvarenga overwoog zelfmoord maar zijn christelijk geloof sleepte hem door de crisis heen, ook nadat het hem niet lukte de aandacht van meerdere passerende zeeschepen te trekken. Geen wonder dat iedereen thuis in Mexico en El Salvador hem dood waande.
Uiteindelijk, 438 dagen na zijn vertrek vanuit Costa Azul, dreef Alvarenga’s bootje op 30 januari 2014 langs het minuscule Tile eiland, onderdeel van het Ebon atol, een afgelegen deel van de Marshall Eilanden op ruwweg tienduizend kilometer van Mexico. Hij had geen idee waar hij was maar wist aan land te komen. Dat was een enorm geluk want als Alvarenga Tile gemist had, lag het volgende land nog zeker drieduizend kilometer verderop. Tile werd slechts bewoond door twee mensen, Emi Libokmeto en Russel Laikidrik. Met handgebaren en tekeningen kreeg het paar een indruk van wat er gebeurd was en verzorgde de naakte, broodmagere en ernstig verzwakte Salvadoraan zo goed en zo kwaad als het ging. Daarmee was de waarschijnlijk langste (in afstand) en langdurigste schipbreuk van een Latijns-Amerikaan tot een gelukkig einde gekomen.
Lijdensweg niet over
Uiteindelijk werd de schipbreukeling naar het ziekenhuis in de hoofdstad van de Marshall Eilanden, Majuro, overgebracht. Artsen daar waren verbaasd over zijn goede lichamelijke conditie voor iemand die zojuist ruim veertien maanden op zee had overleefd. Toch constateerden ze dat hij was uitgedroogd, bloedarmoede en gezwollen enkels had en dat zijn lever was aangetast door parasieten.
Desondanks was Alvarenga al in februari 2014 genoeg aangesterkt om terug te keren naar Midden-Amerika, dit keer per vliegtuig, maar daarmee was zijn lijdensweg nog niet over. Velen geloofden zijn verhaal niet en erger nog, familieleden van Ezequiel Córdoba beschuldigden hem ervan het lichaam van zijn lotgenoot opgegeten te hebben na diens overlijden. Dat laatste ontkent Alvarenga ten stelligste. Ondertussen trokken zijn extreme ervaringen wereldwijd aandacht en de Amerikaanse journalist Jonathan Franklin schreef het jaar daarop zelfs een boek over zijn ervaringen: 438 Days: An Extraordinary True Story of Survival at Sea.
Córdoba’s familie rook geld en eiste maar liefst een miljoen dollar van de arme Alvarenga, ondanks dat het boek geen bestseller was. Een advocaat die hij in de arm genomen had eiste hetzelfde bedrag nadat Alvarenga hem aan de kant gezet had. Uiteindelijk keerde hij terug naar El Salvador waar hij ver van de zee ging wonen. Niet alleen was hij bang geworden voor de oceaan, hij had zelfs angst voor water in het algemeen overgehouden aan zijn avontuur.
Aan de andere kant leerde hij ook het leven oprecht waarderen: “Je krijgt maar één kans om te leven – dus waardeer het”.