Republikeinse oppositie tegen plan Biden om detentiecentrum Guantánamo Bay te sluiten
De Amerikaanse president Biden laat onderzoeken of hij de omstreden gevangenis voor terreurverdachten Guantánamo Bay kan sluiten. Dat zou voor het eind van zijn ambtstermijn in 2024 moeten lukken, zegt het Witte Huis. Maar Republikeinse parlementariërs blijven zich verzetten.
Op 15 februari werd bekend dat Biden laat onderzoeken of hij de omstreden gevangenis voor terreurverdachten op de Amerikaanse marinebasis Guantánamo Bay kan sluiten. Oud-president Obama stelde zich in 2009 hetzelfde doel, maar kreeg het door tegenwerking van het Congres niet voor elkaar. Met het aantreden van president Trump in 2017 verdween het plan in de prullenbak.
Guantánamo Bay is een Amerikaanse marinebasis op Cuba. Na de terreuraanvallen van al-Qaida van 11 september 2001 op Amerikaanse doelen richtten de Amerikanen daar een gevangenis in om buitenlandse terreurverdachten vast te houden, buiten het nationale rechtssysteem om. De gevangenen werden op een brute manier ondervraagd en gemarteld.
Biden probeert het nu opnieuw. Hij laat de Nationale Veiligheidsraad onderzoeken hoe de inrichting gesloten moet worden. Daar wordt het Congres ook bij betrokken. Onder president Bush (2002-2009) telde Guantánamo Bay achthonderd gevangenen. Toen Obama aantrad, was de daling al ingezet. Op dit moment zitten er nog veertig. De meesten zitten er al bijna twintig jaar, zonder dat ze voor iets zijn aangeklaagd of berecht. Vermoedelijk zet de regering-Biden in op overbrenging naar een ander land.
Hoewel dat in het verleden ook gebeurd is, heeft een tweetal leden van het Huis van Afgevaardigden, de Amerikaanse Tweede Kamer, eerder deze week een wetsvoorstel ingediend om dat te voorkomen. Jeff Duncan en Nancy Mace uit South Carolina willen niet dat overheidsgelden gebruikt worden om bedenkers van de aanslagen in 2001 als Khalid Sheikh Mohammed of andere terroristen over te plaatsen of vrij te laten.
Ondanks dat huidige wetgeving Biden verbiedt om de resterende gevangenen naar legale gevangenissen op het Amerikaanse vasteland over te brengen, wil hij deze optie toch laten onderzoeken. Duncan en Mace daarentegen willen “deze terroristen ver verwijderd houden van Amerikaanse burgers en buiten ons rechtssysteem”. Ze gaan daarbij echter voorbij aan het feit dat geen van de hoofdverdachten tot nu toe berecht is. Gezien de gevoeligheid van het onderwerp zowel onder Democraten als onder Republikeinen, zouden ook Biden’s plannen wel eens door een onwillig parlement tegen gehouden kunnen worden.
Cuba beschouwt Guantánamo Bay nog altijd als haar grondgebied maar heeft de Amerikaanse marinebasis nooit actief ter discussie gesteld of zich uitgesproken over de gevangenis aldaar.