Mager reisboek van Marja Vos
Ken je dat? Mensen die terugkomen van vakantie en daar enthousiast alles over willen delen? In die categorie valt het boekje Reis door Colombia van Marja Vos (1948). Nadat de Colombiaanse regering en guerrillabeweging FARC in 2016 de vrede tekenden, trok de reislustige Vos in 2017 de stoute schoenen aan en toog naar Colombia.
Vos vertelt uitgebreid over plaatsen die ze aandoet en dingen die ze onderneemt. Bogotá staat natuurlijk met het oude stadscentrum Candelaria op het programma, zo bezoekt ze musea als het Boteromuseum en het goudmuseum. Ook gaat ze fietsen en bezoekt ze de zoutgrot van Zipaquirá. Natuurlijk bezoekt ze ook highlights van Medellín, de Tatacoawoestijn en de markt in Isnos.
Cartagena krijgt relatief meer aandacht. In deze stad, met een charmant koloniaal centrum met oude stadswallen, is het slavernijverleden nog zichtbaar. Vos vermaakt zich met een rondrit in een koets, een bezoek aan het fort San Felipe en het klooster Santa Clara. Ze geniet met volle teugen, proeft eten (grote porties) en drinken en we leren dat Colombia een goedkoop land is. Vos leert de inwoners kennen als een vriendelijk, behulpzaam volk.
Geregisseerd avontuur
Het boek wordt opgefleurd met foto’s (kleur en zwartwit) die Vos zelf gemaakt heeft. Herkenbare beelden voor wie in Colombia is geweest, bijvoorbeeld een fruitdame in Cartagena die poseert in een prachtige jurk in de kleuren van de Colombiaanse vlag. Ze staat op de omslag van het boek.
Vos ervaart het ‘ongemak’ dat bij reizen hoort: vroeg opstaan, regen en lange reisdagen. Aangezien Colombia een groot land is (dertig keer Nederland), maakt ze enkele binnenlandse vluchten. Voor in het boek staat een handig kaartje van de reisroute. Ze benadrukt dat ze niet op vakantie gaat, maar op reis. Op die uitspraak valt wel wat af te dingen. Ze boekt namelijk een groepsreis bij een grote reisorganisatie, met in totaal 24 personen. Alles is geregeld, op en top geregisseerd avontuur dus. Nou is daar niets op tegen, maar noem het dan ook zo.
Pas op bladzijde 72 vertelt ze – opeens – over de groepsreis. Hoewel het niet nodig is om iets over haar reisgenoten te weten, is de timing vreemd. Verder maakt Vos een slordige fout door te stellen dat Columbus in de 17e eeuw (!) een nieuwe weg naar India zoekt en zo Latijns-Amerika ‘ontdekt’. Geen ramp, wel iets dat met een simpele eindredactie eruit zou zijn gefilterd.
Gaap
Een behoorlijk minpunt is dat Vos de lezer deelgenoot maakt van veel oninteressante details. Zo vertelt ze over haar bezoek aan de GGD (de afspraak is om kwart voor vier en een nieuwe vaccinatie bleek niet nodig), het bezoek aan de plaatselijke Bruna (ze koopt er een reisgids). Gaap. Ook lezen we hoe het inchecken gaat, dat het vliegtuig vol zit en op tijd vertrekt.
Een aantal zaken had eventueel achter in het boek gekund, als rubriek met tips voor minder ervaren reizigers. Denk aan onderwerpen als reisverzekering, het online reserveren van vliegtuigstoelen, dat het ontbijt inbegrepen is bij de reis, pinpas instellen op buitenland. Praktische info, maar een sta-in-de-weg in het lopende verhaal. En oh ja, de terugvlucht heeft twintig minuten vertraging, er komt geen einde aan.
Halleluja!
Storender is de onnozelheid van de auteur met uitspraken als “Onze gids heeft ons verteld dat Colombia nog, helaas, een derdewereldland is en dat het verschil tussen arm en rijk dus groot is. Gelukkig groeit de economie heel snel. Natuurlijk door het beëindigen van de burgeroorlog. Daardoor neemt nu ook het toerisme toe. Colombia hoopt binnenkort geen derdewereldland meer te zijn.” Tja. Of: “De Spanjaarden brachten in dit nieuwe land niet alleen een aantal besmettelijke ziektes, ze brachten ook het christendom. Als zij toen Amerika niet ontdekt hadden, hadden wij vandaag niet in Colombia een klooster kunnen bezoeken.” Halleluja! Dat is nog een kort-door-de-bocht-redenering.
Vos schrijft veel en graag. Op de boekomslag lezen we dat ze in haar werkzame leven docente Nederlands en conrector was. Ze bereidt zich op haar reis voor door informatie te zoeken op internet en de Colombia-aflevering van het televisieprogramma Erica op reis te kijken, waarbij ze weer grossiert in overbodige details. Verder frist ze haar Spaans op met een oude cursus en herleest ze een roman van Gabriel García Márquez, prima.
Gratis concept
De vraag is voor wie dit boek interessant is. Eerlijk gezegd weet ik dat niet. Zelf heeft Vos een duidelijk idee over haar publiek: het boek is een “aanrader voor reislustigen en voor thuisblijvers die de reis in gedachten maken”. Kortom, voor iedereen. Helaas is het boek kwalitatief onder de maat. Het blijft aan de oppervlakte hangen en Vos’ weinig boeiende schrijfstijl ontstijgt het niveau niet van een e-mail aan de thuisblijvers of een telefoongesprek. Het verhaal zou als uitgebreide beschrijving op website van een reisorganisatie kunnen. Maar na het lezen van Vos’ verhaal weet je niet meer dan wat in een gemiddelde reisgids staat.
Wat professionele zelfreflectie zou op zijn plaats zijn. Op vragen van mij reageert uitgeverij Boekscout met wat achtergrond bij hun manier van werken. Terecht merken ze op dat het boek al in 2017 is uitgegeven, zes jaar geleden. In de tussentijd is hun werkwijze veranderd. Ze begeleiden hun auteurs nu intensiever. Door hun printing-on-demand manier van drukken biedt Boekscout beginnende auteurs de kans om hun boek uit te geven, een concept dat bovendien gratis is. Reis door Colombia is Vos’ negentiende boek uitgegeven bij Boekscout. Haar boeken verkopen steeds goed, logisch dus dat Boekscout haar boeken blijft uitgeven.
Kortom, kennelijk voorziet Vos in een behoefte. Vos heeft Colombia in haar hart gesloten en reist ondertussen vrolijk verder. Het is haar van harte gegund.
Marja Vos, Reis door Colombia, Boekscout, Soest, 2017, ISBN 9789402240290, 96 pag., €18,50
