Hoe groot is de kans dat je een vliegtuigcrash midden in de jungle overleeft? En hoe groot is de kans dat je vervolgens onder vuur wordt genomen door een guerrillabeweging en ontvoerd? Het overkwam Marc Gonsalves, Keith Stansell en Tom Howes, toen ze op 13 januari 2003 in de Colombiaanse jungle neerstortten met hun vliegtuigje. De drie Noord-Amerikanen legden met medewerking van journalist Gary Brozek hun ervaringen vast in het boek Gegijzeld. Toen ze in 2008 vrijkwamen, waren ze uiteindelijk 1967 dagen in handen van de Farc geweest. Op spectaculaire wijze werden de Amerikanen – samen met andere gijzelaars – bevrijd door een actie van soldaten van het Colombiaanse leger, die vermomd waren als humanitaire hulpverleners.
Gonsalves, Stansell en Howes waren in dienst van Northrop Grumman, een particulier bedrijf uit de Verenigde Staten dat betrokken is bij de opsporing van drugsteelt in Colombia. In een leesbaar geheel is het drietal afwisselend aan het woord. Ofschoon ze de ontberingen goed onder woorden weten te brengen, kun je je als lezer nauwelijks voorstellen hoe zwaar ze het echt hebben gehad. Dagenlange marsen, slecht eten, onderlinge spanningen binnen de groep gijzelaars en de altijd aanwezige dreiging van een militaire reddingsactie, waarbij de kans groot was dat ze ter plekke geëxecuteerd zouden worden. De ‘vijandige’ natuur met bijtende insecten, stekelige planten en gevaarlijke dieren maakten het afzien compleet.
Als buitenlandse gijzelaars waren de Amerikanen extra ‘waardevol’ voor de Farc. De drie maakten bovendien deel uit van een ‘elitegroep’ gegijzelden. Daaronder bevonden zich ook ontvoerde Colombiaanse politici, zoals Clara Rojas (zie interview LA Chispa 346) en de voormalige presidentskandidate Ingrid Betancourt, van wie later dit jaar een boek wordt verwacht. De Farc wilde deze groep als wisselgeld gebruiken bij een ruil met de Colombiaanse regering voor gevangen Farc-strijders.
Hoewel de mannen ruim vijf jaar van hun leven kwijt zijn, is de toon niet verbitterd maar opvallend nuchter. Ook tonen ze zich bewust dat er tot op de dag van vandaag nog altijd mensen door de Farc worden vastgehouden. Tijdens hun gevangenschap probeerden ze er het beste van te maken. Ze hebben ze naast alle terechte kritiek soms zelfs begrip voor sommige Farc-strijders, die naast dader ook slachtoffer van de omstandigheden zijn.
Uitgeverij Forum, Amsterdam, ISBN 9789049201098, 2010, 384 pag., €19,95
Vertaling: Trudy Koelemeijer