Eindelijk legale euthanasie in Colombia?
Zou het dan vanavond gebeuren? Zal vrijdag 7 januari 2022 de dag zijn dat Víctor Escobar uit zijn lijden verlost wordt? Na een lange juridische strijd en een nationaal debat over het onderwerp hoopt deze 60-jarige Colombiaan, die leeft dankzij een zuurstoftank, dat hij eindelijk euthanasie kan krijgen. Een rechter heeft de procedure al goedgekeurd. Maar dat zegt niet alles.
“Vandaag lukt het hopelijk, omdat ik veel pijn heb”, vertelt hij moeizaam. Happend naar adem somt hij zijn kwalen op en daarmee de redenen waarom hij al jarenlang aandringt op euthanasie: twee hersenbloedingen, verlamming aan zijn linkerzijde, longziekte, een leveraandoening en diabetes – onder andere. Uitzichtloos. Maar niet onmiddellijk levensbedreigend.
De Colombianen herinneren zich nog goed de zaak van Martha Sepúlveda, een 51-jarige vrouw die in oktober 2021 als eerste in het land euthanasie zou krijgen zonder terminaal ziek te zijn. Op het laatst trok het ziekenhuis in Medellín, waar de euthanasie uitgevoerd zou worden, zich terug. Er moest een rechter aan te pas komen om het ziekenhuis te herinneren aan de gemaakte afspraken.
Euthanasie is legaal in Colombia sinds 2015 en sindsdien hebben 157 terminale personen gebruik gemaakt van deze legale manier een waardig einde aan hun leven te maken. In juli 2021 oordeelde het Grondwettelijk Hof dat dit recht ook van toepassing is op niet-terminale patiënten, in geval van ernstig lichamelijk of geestelijk lijden of met ernstige en ongeneeslijke ziektes.
In 2020 had Escobar al een verzoek tot euthanasie ingediend, maar dat werd toen geweigerd omdat hij niet terminaal was. In september 2021, na de uitspraak van het Hof, wisten zijn artsen niet precies hoe de procedure ingezet moest worden en kreeg hij opnieuw nul op het rekest.
Het probleem is dat het Grondwettelijk Hof weliswaar een uitspraak gedaan heeft, maar dat er geen wet ligt die euthanasie regelt in gevallen zoals van Escobar. Totdat het parlement een dergelijke wet goedgekeurd heeft, blijven er juridische onduidelijkheden bestaan, bijvoorbeeld over de definitie van ondraaglijk lijden versus het recht op een waardig levenseinde.
In december deed een rechter in Escobars thuisstad Cali echter een uitspraak waarbij het ziekenhuis opgedragen werd de procedure uit te voeren. De instelling is hier niet tegen in beroep gegaan en bovendien is een andere kliniek bereid gevonden de euthanasie uit te voeren.
Daarnaast was er de laatste dagen nog een lichtpuntje in het leven van de voormalige vrachtwagenchauffeur: zijn favoriete voetbalclub Deportivo Cali werd landskampioen. Hopelijk kan Víctor Escobar zaterdag 8 januari zijn allerlaatste wens vervullen: een crematie gekleed in het shirt van Deportivo.
