De Hoogste Wijk van Medellín, zo heet het boek waar ik met alle plezier reclame voor ga maken in deze column. In het boek staan twintig verhalen over twintig kinderen die door een speling van het lot terecht zijn gekomen in een van de achterstandswijken in Medellín. Het is een uitgave van de stichting Children of Medellín, voorheen Straatkinderen van Medellín.
Net als andere steden in Zuid-Amerika kent Medellín een groot aantal zogeheten sloppenwijken of achterstandswijken, plekken in de stad waar veel families dicht op elkaar wonen en meestal leven onder bijzonder precaire omstandigheden. In deze ‘achterwijken’ komen ontheemde nieuwkomers terecht als ze gedwongen zijn het platteland te ontvluchten voor het geweld. Verantwoordelijk daarvoor zijn de usual suspects als het over ellende-veroorzaking in Colombia gaat: de guerrilla en de paramilitairen, en soms ook de reguliere strijdkrachten. Huis en haard moeten de families dan achterlaten en ze komen bijna altijd terecht in de hoog gelegen wijken van de stad met meestal niet meer bezittingen dan de kleren die ze aan hebben.
In het boek vertellen de kinderen over hun dagelijkse leven in de wijken Bello Oriente en Carambolas, twee van dergelijke ‘hoog gelegen’ wijken in Medellín. Ze vertellen over hun dagelijkse leven, over de plaats waar ze vandaan komen en ook over wat de stichting doet om ze te helpen. Want de meesten zijn dus niet geboren in Medellín, maar bijvoorbeeld in een klein gehucht op het platteland van Antioquia (het departement waar Medellín deel van uitmaakt) of in een dorp in Cauca, een departement in het zuiden van het land.
Het zijn twintig interessante en indrukwekkende levensverhalen die een goed beeld geven van de manier waarop de sociale ongelijkheid en ellende in een land als Colombia ontstaan en in zekere zin ook door de generaties heen wordt doorgegeven. Het doorbreken van die keten is het belangrijkste doel van de stichting.
Het eenentwintigste verhaal is het verhaal van de oprichter van de stichting en ook de initiatiefnemer achter de uitgave van dit boek, Eddy Veldhuisen. Eddy kwam in 2006 vanuit Nederland naar Medellín met het plan om een half jaar als vrijwilliger te werken met straatkinderen. Daarna wilde hij een reis gaan maken door Zuid-Amerika om vervolgens terug te keren naar Nederland en zijn werk als leraar lichamelijke opvoeding en voetbaltrainer weer op te nemen. Maar van het tweede deel van het plan kwam het niet, want hij bleef in Colombia ‘hangen’, iets wat wel vaker gebeurt met Nederlanders die Colombia bezoeken.
Een jaar later richtte hij de stichting Fundación Caminos op, in eerste instantie alleen gericht op het helpen van straatkinderen in het centrum van Medellín. De kinderen mochten meedoen aan voetbalwedstrijden en later gingen ze als officieel voetbalteam meedoen aan voetbalcompetities en toernooien. De naam van deze Colombiaanse voetbalclub met Nederlandse roots is erg toepasselijk: La Naranja Mecánica (Oranje klokwerk). Dat is de bijnaam die het Nederlands elftal in Zuid-Amerika heeft gekregen na de successen van ‘Oranje’ bij de WK’s van 1974 en 1978.
Sinds enkele jaren heeft de stichting een eigen plek gekregen, El Paraíso, in de wijk Bello Oriente, waar de kinderen worden opgevangen en waar ze kunnen meedoen aan een uitgebreid programma van pedagogische, sportieve, recreatieve en culturele activiteiten. Het doel is de kinderen bewust te maken van hun talenten en ze te leren hun eigen verantwoordelijkheid te nemen.
Het zijn activiteiten waarmee de kinderen zich vermaken, maar die ook nuttig zijn voor hun toekomst. Door deze activiteiten en de begeleiding van de medewerkers van de stichting wordt de kans groter dat ze formeel werk vinden en kunnen ontsnappen aan hun precaire omstandigheden. De activiteiten (sport, dans, journalistiek, Engelse les, etc.) zijn een aanvulling op het ‘gewone’ onderwijs. Alleen kinderen die dagelijks naar school gaan, mogen aan de activiteiten deelnemen.
Wat is de filosofie achter het werk van de stichting? Eddy Veldhuisen vertelt daar zelf over in de inleiding in het boek. “We streven naar gelijke kansen voor iedereen en willen het verschil maken in de levens van de kinderen in de stad. Onze uitdaging is om de begunstigden te laten zien dat er alternatieven zijn. We stimuleren hen de vicieuze cirkel te doorbreken door ze te laten zien hoe ze hun leven in eigen hand kunnen nemen en nuttig kunnen zijn voor de samenleving.”
“Na een aantal jaren met de kinderen gewerkt te hebben, zien we dat de kinderen meer zelfvertrouwen krijgen. Er is minder schooluitval en er melden zich steeds meer jongeren die graag na de middelbare school een studie willen volgen. Deze positieve ontwikkelingen zorgen ervoor dat steeds meer jongeren de kans krijgen om formeel werk te vinden en de vicieuze cirkel van armoede, informeel werk en geweld eindelijk weten te doorbreken.”
De verhalen over de kinderen zijn geschreven door Yamid López, die zelf ook voor de stichting werkte, en het boek is fraai geïllustreerd met foto’s van de kinderen, hun familie, de wijk en van de activiteiten van de stichting. Iedereen kan het boek bestellen door een e-mail te sturen naar info@childrenofmedellin.com. Informatie over het boek is ook te vinden op de website van de stichting: https://childrenofmedellin.com/doe-mee/#koopeenboekofCD. Het boek kost 25 euro (inclusief verzendkosten) en elk extra boek 20 euro.
