Als je geen aardappel hebt, gebruik dan malangawortel. Als je geen courgette kunt vinden, vervang deze dan door komkommer. Kunt u de gewenste ingrediënten niet vinden? Geen probleem: Yuliet Colón helpt je bij het bereiden van een toetje met de eieren die je tegenkomt, ruilt varkensvlees voor de gemalen kip in dat recept, en zelfs pinda’s voor bonen in je Cubaanse rijst.
Ze behoort tot een aantal Cubanen die, met meer vindingrijkheid dan met middelen, hun landgenoten helpen om te gaan met tekorten, die worden verergerd door de nieuwe coronapandemie, door op Facebook culinaire creaties te plaatsen die zijn ontworpen rond wat er op de Cubaanse markt te vinden is.
“Ik hou van masterchef Spanje, maar waar haal ik vloeibare stikstof in dit land?” grapte Colón, een 39-jarige moeder van twee en een van de makers van de Facebookpagina “Recepten uit het hart.” De site, gelanceerd in juni, heeft meer dan 12.000 leden – velen van hen op het eiland zijn net gewend geraakt aan sociale media dankzij de recentelijk verbeterde internettoegang.
De combinatie van COVID-19, die inkomsten uit toerisme op het eiland vermindert, lokale economische productiviteitsproblemen en daarbij de verscherpte Amerikaanse sancties van voormalig president Donald Trump, hebben geleid tot meer schaarste in Cuba, waar het bruto binnenlands product in 2020 met 11 procent daalde.
Vorig jaar werden lange wachtrijen merkbaar en 2021 begon met economische hervormingen van de overheid die zowel de prijzen als de lonen effectief verhoogde – hoewel niet altijd in hetzelfde tempo.
Zo gebruikte Colón om iets te maken dat ze “pisto manchego in Cubaanse stijl” noemde, ui, paprika, tomaat, aubergine en komkommer – en kreeg bewonderende commentaren van andere groepsleden.
Tegenwoordig verschijnen en verdwijnen huishoudelijke nietjes zonder waarschuwing. Wanneer tandpasta verschijnt, verdwijnt deodorant en wanneer deze terugkeert, zijn zeep en toiletpapier verdwenen. Hetzelfde geldt voor rijst, bonen, melk, kaas, uien, tomaat of knoflook. Er is al weken geen fruit meer gezien.
Soms verdwijnt de aardappel, wat Cubanen ertoe aanzet om zich te wenden tot andere knollen die populair zijn in de regio, yuca of malanga. “Er zijn veel tekorten”, klaagde Colón in de kleine keuken van haar huis terwijl ze haar “pisto manchego” klaarmaakte, de groenten hakte en het proces fotografeerde voordat ze de afbeeldingen uploadde.
Dankzij de komst van internettoegang zijn de diensten voor het beheren van voedsel of het bezorgen van goederen enorm toegenomen en kunnen familieleden in het buitenland zelfs rechtstreeks telefoonrekeningen betalen voor degenen op het eiland. Cubanen kunnen op WhatsApp of Twitter tips delen over welke winkels met welke producten gevuld zijn.
Ze hebben in sommige gevallen ook geholpen de autoriteiten meer verantwoording te laten afleggen – zoals toen een staatsfabriek kroketten uitdeelde waarvan koks klaagden dat ze exploderen wanneer ze in olie werden gedaan en de autoriteiten reageerden met uitleg in de lokale pers.
Colón vertrouwt op internet om met haar moeder te communiceren, wier aanbetaling helpt bij het betalen van webtoegang die haar op Facebook houdt.
