China en India springen in gat dat westerse bedrijven laten vallen
Dat de grote farmaceutische bedrijven minder geïnteresseerd zijn om hun producten in de kleine naties van de Cariben af te zetten, is misschien geen verrassing. Maar nu dreigt zelfs het Covax-initiatief van de Wereld Gezondheidsorganisatie deze landen links te laten liggen. China, Cuba, India en Rusland grijpen hun kans hun invloed in de regio te vergroten.
In de huidige vaccinrace blijft er nog maar weinig over van de saamhorigheid waarmee de coronapandemie was begonnen. Veel (kleine) ontwikkelingslanden blijven met lege handen achter en moeten met lede ogen aanzien hoe rijke landen de beschikbare dosissen opkopen.
De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) riep, om precies dat te voorkomen, het Covax-programma in het leven. Dankzij dat programma zouden ruim een miljard dosissen worden gereserveerd voor 92 lage- en middeninkomenslanden. Die zouden zo ongeveer twintig procent van hun bevolking kunnen vaccineren tegen het covid-19 virus.
In december 2020 deed Suriname een aanbetaling van 750.000 euro aan Covax. Covax beloofde dat een eerste lading Pfizer-vaccins in de eerste week van februari 2021 in Suriname zou aankomen. Maar op 2 februari kreeg het land plots te horen dat het niet langer in aanmerking komt voor de Pfizer-vaccins, maar ‘ergens in het eerste kwartaal van 2021’ een lading vaccins van AstraZeneca mag verwachten. Een exacte leveringsdatum werd niet meegedeeld.
Suriname is niet het enige land dat achter het net vist. Slechts 18 van de 72 landen die interesse toonden voor de eerste distributieronde van Pfizer-vaccins werden geholpen. Geen enkel Caraïbisch land behoorde tot die lucky few.
Groepsimmuniteit
De Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (PAHO) meldde bovendien dat de leden van de Caricom (de Caraïbische gemeenschap, red.) minder dosissen AstraZeneca-vaccins zullen ontvangen dan ze hadden besteld. En dat terwijl ze die in sommige gevallen ook al hadden betaald via het Covax-programma. De Caricom-landen nemen nu het heft in eigen handen en kijken daartoe vooral in de richting van China, Cuba, India en Rusland. “Wij willen net als de rest van de wereld groepsimmuniteit bereiken”, zegt George Brathwaite, politicoloog en docent aan de Universiteit van West-Indië in Barbados.
Met succes. Op 9 februari nam Barbados een donatie van honderdduizend AstraZeneca-vaccins uit India in ontvangst. Die deelde het eiland op zijn beurt meteen met enkele bevriende landen, zoals Suriname.
Dat grootmachten als India, maar zeker ook China en Rusland van deze situatie gebruik maken om hun (politieke) relaties in de regio te versterken, is volgens Brathwaite een logisch gevolg van wat de afgelopen jaren al was ingezet. Dat de westerse landen, met de Verenigde Staten op kop, een waarschuwend vingertje opsteken nu China in het Caraïbische gebied zijn invloed vergroot, noemt Brathwaite “bijna absurd”. “Wij ervaren geen druk vanuit China. De druk die we voelen, komt juist van de landen die ons willen doen twijfelen aan de intenties van China”, zegt hij.
Zelf biedt het westen nauwelijks hulp. “We hebben in Suriname maar vierhonderdduizend vaccins nodig en we zijn bereid die rechtstreeks aan te kopen. Maar als ik nu bij de grote farmabedrijven in Amerika aanklop, mogen we pas in januari 2022 onze eerste lading verwachten. Zijn we bereid zolang te wachten?”, vraagt gezondheidsminister Amar Ramadhin zich retorisch af.
Dankzij de AstraZenica vaccins uit India konden verschillende landen in het Caribisch gebied op kleine schaal toch beginnen met het uitdelen van vaccinaties, onder meer bij een drive thru center in Barbados (foto) en aan vijfhonderd gezondheidswerkers in Suriname.
