Een rapport dat maandag door het Intergouvernementeel Panel voor Klimaatverandering (IPCC) is gepubliceerd, bevestigt wat velen ter plaatse met eigen ogen zien. De opwarming van de aarde verandert de intensiteit en frequentie van extreme weersomstandigheden, de natuurlijke opwarming en afkoeling van delen van de Stille Oceaan die weerpatronen over de hele wereld veranderen. Deze gebeurtenissen zijn ook moeilijker te voorspellen geworden waardoor extra schade is ontstaan, aldus het rapport.
Tot 2020 was er veel water – moerassen, stilstaande meren en lagunes – in de Ibera Wetlands in Argentinië, een van de grootste van dergelijke ecosystemen ter wereld. Maar door een historische droogte van de Paranarivier droogde veel ervan uit; het water staat op het laagste niveau sinds 1944. Sinds januari is het toneel van woedende branden.
Het hele Amazoneregenwoud slaat tussen de 150 en 200 miljard ton koolstof op in de vegetatie en de bodem, volgens Carlos Nobre, een prominente Braziliaanse klimaatwetenschapper. “Het is een enorm reservoir”, vertelde Nobre. “Als je het bos verliest, gaat deze koolstofdioxide, een belangrijk broeikasgas, de atmosfeer in. Het is erg belangrijk om het bos te behouden.”
Maar de meeste regeringen in de regio hebben de waarschuwingen van het IPCC niet opgevolgd en de vernietiging niet gestopt. Veel Zuid-Amerikaanse leiders hebben gezwegen over illegale houtkap en mijnbouwactiviteiten in gevoelige regio’s. Zelfs in Colombia, waar president Iván Duque heeft geprobeerd de illegale houtkap te beteugelen, bracht een recente toename van bosbranden vorige week meer dan 150 internationale academici en activisten ertoe een brief te sturen, waarin de regering werd opgeroepen tot een agressievere houding.
Lokale aanklagers en politie hebben zelfs gezegd dat de regio steeds meer afhankelijk is van activisten voor behoud, hetzij om ontbossing te voorkomen die leidt tot drastische klimaatveranderingen, hetzij om de gevolgen van aantasting van het milieu het hoofd te bieden.
De zuidelijke en zuidoostelijke regio’s van Brazilië werden vorig jaar geconfronteerd met de ergste droogtes in negen decennia, waardoor het spook van mogelijke stroomrantsoenering groter werd, gezien de afhankelijkheid van het elektriciteitsnet van waterkrachtcentrales. Tegelijkertijd zwollen de rivieren in Manaus, de grootste stad in de Amazone, tot niveaus die in meer dan een eeuw van registratie ongezien zijn, waardoor straten en huizen onder water kwamen te staan en zo’n 450.000 mensen in de regio werden getroffen.
Deze week, terwijl het grootste deel van de Amazonestad Jordao onder water is komen te staan, werkt de inheemse leider en boswachter Josias Kaxinawá eraan om alle mogelijke steun te bieden aan tientallen gemeenschappen. De rivieren Jordao en Tarauaca komen samen tijdens het regenseizoen, wat Kaxinawá en zijn buren pas weken later hadden verwacht. Maar deze keer kwamen de buien, in tegenstelling tot vorig jaar, niet alleen te vroeg maar ook brutaal, vertelde hij aan AP.
“We beleven ons slechtste moment. Overstroming, regen, wind. Klimaatverandering zorgt voor meer problemen voor ons. We verliezen veel spullen, boten, huishoudelijke apparaten, elk gewas dat we vorig jaar verbouwden”, zei Kaxinawá telefonisch vanuit Jordao, eraan toevoegend dat hij nog nooit zoveel regen in zijn gebied had gezien. “We maken ons zorgen over de toekomst”, zegt hij.
