Aangespoord door de verkiezing van Lula willen de drie landen, waar zich de helft van alle tropische bossen bevinden, sterkere inspanningen voor natuurbehoud toezeggen. Met name de verkozen president van Brazilië, Luiz Inácio ‘Lula’ da Silva, heeft beloofd te vechten om de ontbossing in het Amazonegebied een halt toe te roepen.
De drie grote landen met tropisch regenwoud – Brazilië, Indonesië en de Democratische Republiek Congo (DRC) herbergen 52% van ’s werelds resterende primaire tropische bossen – zijn in gesprek om een strategische alliantie te vormen om hun instandhouding te coördineren, bijgenaamd een “Opec voor regenwouden”, aldus The Guardian. Wetenschappers hebben gewaarschuwd dat de vernietiging van de Amazone gevaarlijk dicht bij het omslagpunt is na jaren van ontbossing onder de extreemrechtse president Jair Bolsonaro.
Tijdens zijn eerste toespraak als verkozen president beloofde Lula te vechten voor nul ontbossing in de Amazone, terwijl Colombia voorstelde om een Amazoneblok te vormen bij de klimaatconferentie Cop27, die nu in Egypte plaatsvindt. De Noorse minister van Milieu is van plan om opnieuw een fonds van een miljard dollar in te stellen om het regenwoud te beschermen. Onder Bolsonaro werd dit fonds stopgezet.
De alliantie zou erop kunnen toezien dat de landen met regenwoud gezamenlijke voorstellen doen over koolstofmarkten en –financiering, een lang bestaand knelpunt bij de klimaat- en biodiversiteitsbesprekingen van de VN. Dit als onderdeel van een poging om ontwikkelde landen aan te moedigen de instandhouding van regenwouden te financieren, wat essentieel is om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 C boven pre-industriële niveaus.
De drie landen – de thuisbasis van het Amazonegebied, het Congobekken en de bossen van Borneo en Sumatra, die worden bedreigd door commerciële houtkap, mijnbouw en illegale exploitatie – ondertekenden een overeenkomst bij Cop26 in Glasgow om de ontbossing tegen 2030 te stoppen en ongedaan te maken.
Oscar Soria, campagneleider van de activismesite Avaaz, zei dat de alliantie een “Opec voor regenwouden” zou kunnen zijn, vergelijkbaar met het kartel van de olieproducenten, dat de productieniveaus en prijs van fossiele brandstoffen coördineert. Alvorens te worden gekozen, zei Lula dat elke alliantie zou kunnen worden uitgebreid naar andere regenwoudlanden, zoals Peru en Cambodja.
“Deze deal kan een veelbelovende stap voorwaarts zijn, zolang inheemse volkeren en lokale gemeenschappen volledig worden geraadpleegd in het proces en hun rechten en leiderschap worden gerespecteerd”, zei Soria. “Deze drie ecosystemen zijn van cruciaal belang voor de ecologische stabiliteit van de wereld, en het antwoord om deze bossen te laten gedijen, ligt bij de mensen die erin leven.”
Carlos Nobre, een Braziliaanse wetenschapper op het gebied van aardsystemen en medevoorzitter van het Science Panel for the Amazon (SPA), zei dat de verkiezing van Lula een kans was voor het behoud van het regenwoud. “De gekozen president werkt al samen met de DRC en Indonesië om alle tropische bossen op aarde te beschermen. Nobre zei dat SPA een voorstel zou lanceren voor een “boog van herstel” van ruim 1 miljoen hectare, voornamelijk in het zuidelijke Amazonegebied nabij de Andes.
“De uitvoering van een dergelijk project zal het Amazonewoud beschermen tegen het bereiken van het omslagpunt en zal ook gedurende meerdere decennia meer dan 1 miljard ton CO2 uit de atmosfeer verwijderen – een verplicht doel om de klimaatnoodsituatie te bestrijden”, aldus Nobre.
Joseph Itongwa Mukumo, een inheemse Walikale uit de Noord-Kivu-provincie van de DRC, zei dat elke alliantie de rol moet erkennen die inheemse gemeenschappen spelen bij de bescherming van bossen. “De wetenschappers van het IPCC [Intergouvernementeel Panel over klimaatverandering van de VN] die belast zijn met het adviseren van Cop-onderhandelaars hebben in een recent rapport duidelijk gemaakt dat het dringend nodig is de rechten van inheemse volkeren te erkennen en de aanpassing van ecosystemen te ondersteunen. Ze noemden ons als ‘fundamenteel voor het verminderen van de risico’s van klimaatverandering en voor effectieve aanpassing’.
Op Cop26 in Glasgow vorig jaar werden drie grote initiatieven gelanceerd om de bossen in de wereld te beschermen: een verbintenis van meer dan 140 wereldleiders om de ontbossing te stoppen en terug te draaien, de oprichting van een werkgroep van producenten en consumenten van grondstoffen die verband houden met ontbossing, en een toezegging van grote producenten van soja, palmolie, cacao en vee om hun bedrijfspraktijken af te stemmen op de 1,5 C-doelstelling.
Ondanks de overeenkomst blijkt uit gegevens van Global Forest Watch dat Brazilië, de DRC en Indonesië in 2021 tot de top vijf van landen behoorden voor het verlies van primair bos, waarbij vorig jaar in totaal 11,1 miljoen hectare aan bomen verloren ging in de tropen.
