Het flatgebouw waar ik woon is vrij oud. Een van de nadelen is dat de lift heel erg klein is, ik denk iets van 1 meter bij 1.20 of daaromtrent. Grote handicap is dat je er tijdens een verhuizing maar weinig in kunt vervoeren. Dat is vooral lastig als je op vijftien hoog woont, zoals ik, want dan moet de rest over de trap. Zo’n kleine lift betekent ook dat je wel heel erg dicht bij je buurman of buurvrouw staat als die onderweg instapt en bijna als vanzelf begin je dan maar te praten, om die ongemakkelijke nabijheid wat weg te nemen.
Een favoriet onderwerp in dergelijke omstandigheden is en blijft het weer. Nou was er de laatste weken alle aanleiding om te praten over het weer, omdat Colombia wordt geteisterd door een hittegolf en beelden van droogte, dorstige kinderen en dode dieren zijn dagelijks op tv te zien. De vrouw die ik – noodgedwongen – in de lift op het weer aansprak, was het dan ook roerend met me eens dat het erg warm was. Maar ze voegde daar ineens iets interessants aan toe. Ze kwam net van de supermarkt en had meegedaan aan een inzamelingsactie van water voor de kinderen in La Guajira. Toen begreep ik ineens dat de droogte en ook de acties die werden ondernomen heel serieuze vormen hadden aangenomen. Mijn eigen buurvrouw deed er aan mee!
La Guajira is een woestijnachtig gebied aan de noordkust van Colombia, een van de minst ontwikkelde gebieden van Colombia, waar armoede en corruptie eendrachtig samengaan. Door een lange hittegolf is er nu helemaal geen water meer en in de afgelegen dorpen is de situatie dramatisch. De tv-journaals laten beelden zien van kadavers van koeien en van magere kinderen voor wie de ouders geen water meer hebben. Laura Martínez, een guajira die in Medellín woont, kwam in actie en begon een watercollecte. Met een overdonderend succes, niet alleen in Medellín, maar over het hele land. En dus vertrekken er nu dagelijks tientallen vrachtwagens, volgeladen met plastic flessen water naar het noorden om de dorst van La Guajira te lessen.
Het is uiteraard een heel erg nobel doel en alles wat gedaan wordt is in principe positief. Maar je kunt je afvragen of het verplaatsen van tonnen water (en plastic!) over honderden kilometers de oplossing is. Je zou toch nuttigere dingen kunnen doen? Zoals putten graven, een installatie plaatsen om het water van de zee (dat er in overvloed is) te ontzouten om het geschikt te maken voor consumptie? Het probleem is echter dat je daar een daadkrachtig politiek voor nodig hebt en werklustige functionarissen die zoiets opzetten.
En daar is het precies waaraan het ontbreekt in La Guajira. Nog niet zo lang geleden waren er verkiezingen in het departement, omdat de vorige gouverneur gevangen was gezet, op beschuldiging niet alleen van corruptie, maar ook van lidmaatschap van een criminele bende. Het geld dat de centrale regering naar de regio stuurt, verdwijnt regelrecht in de zakken van de corrupte politici en hun criminele vrienden, die voor al dat geld een veel betere besteding weten dan zoiets prozaïsch als fatsoenlijke wegen, een vorm van waterdistributie of desnoods het slaan van een paar putten. De waterontzoutingsinstallatie die al een paar jaar in aanbesteding is, staat op de lange lijst van ‘witte olifanten’. Dat is de naam voor constructies die worden begonnen, maar die halverwege worden stopgezet omdat er geen geld meer is, meestal omdat de plaatselijke politici en functionarissen er mee aan de haal zijn gegaan.
Heeft het zin om water naar de zee te blijven dragen? Misschien kun je beter beginnen met het grootste deel van de plaatselijke politici naar de gevangenis te sturen. Of beter nog: dat de kiezers in La Guajira, gewend aan ‘voor wat, hoort wat’, hun politici bij de volgende verkiezingen, in ruil voor hun stem, om water vragen in plaats van de traditionele fles rum of aguardiente.
