Op 13 maart zijn in Colombia verkiezingen voor het congres en ook dit jaar zal naar schatting twee derde van de senatoren en afgevaardigden die worden gekozen hun stem op illegale wijze hebben verkregen. Ze betaalden de kiezers voor hun stem, ze lieten zich sponsoren door criminele types of ze financierden hun verkiezingscampagnes met publiek geld. Iedereen weet dat het zo werkt, er wordt voor gewaarschuwd, maar het is altijd tevergeefs en de eeuwenoude praktijken herhalen zich elke vier jaar opnieuw.
Bij de vorige verkiezingen, in maart 2018, was er echter een primeur. Een van de kandidaten werd op heterdaad betrapt op het kopen van stemmen en iedereen in het land kon nu met eigen ogen zien hoe de democratie werd bedrogen. Hoofdrolspeler was Aída Merlano, kandidaat voor de senaat namens de Conservatieve Partij.
Terwijl de inwoners van Barranquilla op zondag 11 maart 2018 hun stem uitbrachten, deed de politie een inval in de campagnezetel van Merlano. Er werden identiteitsbewijzen, verkiezingscertificaten en lijsten aangetroffen met de namen van kiezers en het bedrag dat ze uitbetaald kregen. In twee brandkasten werd driehonderd miljoen peso’s aangetroffen (ongeveer 75.000 euro), voor het ‘oliën van de verkiezingsmachinerie’.
De bewijzen voor stemmenhandel waren zó overweldigend, dat Aída Merlano direct werd gearresteerd en in de gevangenis belandde. Dat was niet prettig voor haar en nog minder voor haar politieke bazen, want die waren bang dat hun duistere praktijken nu ook in het daglicht zouden komen. Ze zaten dus niet te wachten op een getuigenis van Merlano. Daarom waren ze erg opgelucht toen Merlano in 2019 uit de gevangenis wist te ontvluchten – misschien hadden ze stiekem wel een beetje geholpen.
In gezelschap van bewakers van de gevangenis ging Merlano voor een afspraak naar haar tandarts en terwijl de bewakers beneden een kopje koffie dronken, klom Merlano via een touw uit het raam naar buiten. Op straat stond een man op een motor haar op te wachten en samen reden ze ervandoor, de vrijheid tegemoet. Dagenlang was Merlano spoorloos en uiteindelijk dook ze op in Caracas, Venezuela. Daar regeert president Nicolás Maduro, die haar met open armen ontving en behandelde als een politieke vluchteling.
Kort geleden zocht Aída Merlano, met het oog op de komende verkiezingen, weer de publiciteit. In een openbare verklaring onthulde ze wie allemaal betrokken waren geweest bij het netwerk van corruptie in 2018. Wie er in de getuigenis van Merlano nog het slechtst vanaf kwam was Alejandro Char, een corrupte politicus-ondernemer uit Barranquilla en lid van de machtige Char-clan, een familie die de baas is in de kust-regio van Colombia en de dienst uitmaakt in tientallen gemeentes en verschillende departementen.
Zo vertelde Merlano dat Alejandro Char haar 500 miljoen peso’s had gegeven voor haar campagne in 2018, geld dat ze mocht besteden aan haar campagne voor de senaat én aan het cash betalen van de stemmen van kiezers. Ook legde ze gedetailleerd uit hoe het kopen van stemmen in z’n werk ging en wat de rol van de machtige familie Char daarin was. En ze vertelde óók nog dat ze een amoureuze relatie had gehad met diezelfde Alejandro Char, al maakte ze duidelijk dat die van haar kant niet helemaal vrijwillig was geweest.
En deze Alejandro Char wil nu president van Colombia worden en heeft behalve een hele machtige familie ook een gigantisch netwerk van politici, regeringsfunctionarissen en gerechtelijke ambtenaren in zijn ‘team’ dat hem in zijn ambities steunt. Hij doet op 13 maart mee aan de zogenaamde voorverkiezingen waarin drie politieke groeperingen hun definitieve presidentskandidaat laten kiezen. Char meet zich met vier kandidaten van een rechtse coalitie die Equipo por Colombia wordt genoemd. Als hij wordt gekozen, dan mag hij meedoen aan de eerste ronde van de presidentsverkiezingen in mei.
Behalve Equipo por Colombia, kiest ook een links-populistische coalitie, het zogenaamde Pacto Histórico haar presidentskandidaat en de voorspelbare winnaar hier is Gustavo Petro, de grote favoriet in alle peilingen. De derde groep, Coalición Centro Esperanza, kiest haar presidentskandidaat uit een lijst van vijf personen die het politieke centrum vertegenwoordigen.
In het kiesregister staan 38.819.901 Colombianen ingeschreven die op 13 maart hun stem mogen uitbrengen. In de afgelopen jaren maakte ongeveer de helft van de kiezers van het stemrecht gebruik.
Ondanks het schandaal van Aída Melano vier jaar geleden, ging dit jaar het verkopen van stemmen op de vertrouwde voet door. En dus zullen de ‘gebruikelijke’ politici gewoon weer een zetel veroveren en zal ook het komende congres opnieuw voor twee derde bestaan uit opportunisten en oplichters die zich vier jaar lang verrijken op kosten van de gemeenschap en die het lot van de Colombianen en de toekomst van het land geen enkele reet kan schelen.
In een betaaldemocratie is de burger altijd de verliezer.
