In een eerdere column schreef ik over José Crisanto Gómez. Deze man, die maandenlang voor het kind van de ontvoerde Clara Rojas zorgde (zie column: Rechtspraak in Colombia) is tot 33 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Het Hooggerechtshof heeft nu, in hoger beroep, bepaald dat Crisanto vrijgelaten moet worden, omdat hij helemaal geen relatie met de guerrilla had. De man had gewoon geen keuze. Hij woonde in een gebied dat de facto door de guerrilla werd beheerst. Daarom was hij wel gedwongen de ‘adoptie’ van het kind te accepteren.
Je zou willen dat rechters zich vaker zouden laten leiden door een gevoel van rechtvaardigheid of op zijn minst van common sense. Maar dat lijkt meestal te veel gevraagd. Justitie en haar dienaren komen de laatste tijd alleen maar negatief in het nieuws. Magistraten van de hooggerechtshoven blijken nu net zo cliëntelistisch en corrupt te zijn als de doorsnee-politicus. En de hoofden van controleorganen vechten persoonlijke vetes uit, in plaats van zich te bekommeren om hun werk.
Afgelopen week ontstond grote politieke deining in het land toen procurador general Alejandro Ordóñez de burgemeester van Bogotá, Gustavo Petro, uit zijn ambt zette. De procureur heeft als taak om controle uit te oefenen op alle personen die een openbare functie bekleden. Als de procueur dat nodig acht, kan hij disciplinaire maatregelen nemen. Het probleem is dat de burgemeester van Bogotá zich helemaal niet aan corruptie had schuldig gemaakt, maar alleen een aantal maatregelen slecht had gepland en uitgevoerd.
De burgemeester van Bogotá is na de president van de republiek de belangrijkste openbare functie van het land. Petro, een voormalige leider van de guerrillabeweging M-19, werd twee jaar geleden gekozen. Alle gedemobiliseerde M-19-leden kregen in 1990 amnestie en mochten vanaf toen ook politieke functies bekleden. Petro maakte als senator grote indruk, omdat hij als eerste de allianties tussen de rechtse, illegale paramilitairen en politici onderzocht en in openbare debatten aan de kaak stelde. Maar zijn optreden als burgemeester van Bogotá was minder succesvol. Veel Bogotanen vinden dat de situatie in de hoofdstad er onder Petro bijzonder op achteruit is gegaan.
Procureur Alejandro Ordóñez heeft al honderden burgemeesters, gouverneurs, raadsleden en andere functionarissen uit hun ambt gezet en flinke sancties opgelegd. Soms vanwege corruptie en aantoonbaar wangedrag, maar in veel gevallen ook om minder duidelijke redenen. Ordóñez is een fanatieke, ultraconservatieve katholiek die lak heeft aan de grondwet als die in strijd is met zijn geloof. Hij treedt mild op tegen functionarissen of politici die er een conservatieve levenshouding op na houden, maar is keihard als het om personen gaat die zijn geloof niet delen of een progressieve en tolerante maatschappijvisie hebben. Ordóñez zelf schrikt er niet voor terug om allianties te sluiten met corrupte politici te om zijn eigen verkiezing veilig te stellen. In ruil daarvoor biedt hij hun familieleden goedbetaalde baantjes.
Het gevaar bestaat dat in de toekomst fatsoenlijke mensen geen openbare functies meer durven te bekleden, omdat ze geen enkele garantie hebben van de procureur en rechters of magistraten in het land. De corrupten vinden altijd wel een gat in de wet om hun doelen te bereiken, maar degenen die proberen de wet te volgen, vinden een type als Ordóñoz op hun weg.
