Ook in Colombia laat Wikileaks zijn sporen na. Talrijke geheime diplomatieke informatie is vrijgekomen en zorgt voor aardige krantenkoppen. De krant El Espectador heeft een deal gesloten met Wikileaks en gaat de komende tijd het nieuws brengen. Dit weekend kregen we de eerste voorproefjes. Wat mij betreft ging het meest interessante bericht over Operatie Jaque, waarbij Ingrid Betancourt en veertien andere gijzelaars door een list à la Paard van Troje in juli 2008 uit de handen van de guerrilla van de FARC werden bevrijd.Nu is de vraag: was deze bevrijding werkelijk het product van een militaire actie of het gevolg van verondersteld verraad van FARC-commandant Gerardo Antonio Aguilas, alias César? Die laatste zou het op een akkoordje hebben gegooid met de regering-Uribe om Ingrid Betancourt te bevrijden, in ruil voor een vrijgeleide voor hem en zijn familie naar Frankrijk.
Wikileaks baseert zich op een document van de Amerikaanse ambassade van 24 juni 2008, waarin wordt gesproken over een “poging tot een akkoord te komen tussen commandant César en de Colombiaanse regering”. Een voormalige advocaat van de guerrillacommandant, Rodolfo Ríos, werd daarna geïnterviewd door de media. Deze verklaarde dat hij door de onderhandelingen tussen zijn cliënt en de regering, niet langer de verdediging van de FARC-commandant op zich wilde nemen, omdat hij overal buiten werd gehouden.
Dat nieuws was sensationeel, want het zou betekenen dat de regering-Uribe heeft gelogen over een operatie die de Colombiaanse regering (en het leger) wereldwijd veel krediet heeft opgeleverd. Het zou ook betekenen dat de FARC gelijk had, toen ze meteen na operatie Jaque verkondigde dat de operatie doorgestoken kaart was en dat César een verrader was. Voor mezelf heeft het nieuws ook persoonlijke gevolgen. Ik ben bezig met het schrijven van een boek over Ingrid Betancourt. Mocht het nieuws waar zijn, dan moet ik op zijn minst twee hoofdstukken geheel herschrijven.
De vraag is of Wikileaks altijd gelijk heeft? In dit geval waag ik dat te betwijfelen. Of misschien is sprake van een interpretatieprobleem. Want als je goed kijkt naar de bewijslast, is het enige wat vaststaat, dat commandant César heeft geprobeerd om een deal te sluiten met de Colombiaanse regering. Alles wijst er verder op dat dit niet is gelukt. Want commandant César heeft nooit zijn droom verwezenlijkt zien worden en mocht niet naar Frankrijk vertrekken met zijn partner (een eerder gevangen genomen guerrillera) en andere familieleden. Integendeel, hij werd op 16 juli 2009 aan de Verenigde Staten uitgeleverd en daar tot twintig jaar gevangenisstraf veroordeeld voor drugshandel.
Wat mij betreft staat vooralsnog 99 procent van de officiële versie van Operatie Jaque overeind…
