Afgelopen donderdag werd in Cúcuta, een stad aan de grens met Venezuela, Daniela Mora ontvoerd, een meisje van 11 jaar oud. Een paar types onderschepten de gepantserde wagen waarin het meisje zat, samen met haar chauffeur. Ze werd eruit gehaald en in een ander voertuig gezet. Een paar uur later werd haar wagen en de chauffeur terug gevonden in San Cayetano, een stadje niet ver van Cúcuta.
De politie sloeg groot alarm. Er werden honderden manschappen gemobiliseerd en de bewaking van de grens met Venezuela werd versterkt, want het risico bestaat dat de ontvoerders naar Venezuela vluchten, tegenwoordig een vrijplaats voor drugshandel, criminaliteit en een toevluchtsoord voor guerrillero’s en criminelen van divers allooi. De regering beloofde een bedrag van 300 miljoen peso’s (ongeveer €120.000) voor informatie die kon leiden tot de arrestatie van de daders en de vrijlating van Daniela.
Die enorme politie-inspanning en die hoge beloning duiden er al op dat het hier geen ‘gewone’ ontvoering betreft. Daniela is dochter van Diego Mora, de directeur van de Unidad Nacional de Protección (UNP), de regeringsinstelling die is belast met de bescherming van personen die door de aard van hun werk of bezigheden het gevaar lopen slachtoffer te worden van aanslagen of ontvoeringen. Daniela Mora zelf zat op het moment van de ontvoering in een gepantserde auto van diezelfde UNP en had een chauffeur tot haar beschikking.
Meteen nadat het nieuws over de ontvoering bekend werd, begon de geruchtenmachine op volle toeren te draaien. Dit was toch wel een heel opmerkelijke paradox. De man die, uit hoofde van zijn functie, verantwoordelijk is voor het beschermen van mensen tegen ontvoeringen, was nu zelf slachtoffer geworden van een ontvoering, dat kon toch geen toeval zijn? Een paar details klopte meteen al niet met het verhaal van een ‘gewone’ ontvoering vanwege afpersing. Waarom opende de chauffeur van Daniela’s wagen, die gepantserd was, de deur, en liet de ontvoerders het meisje meenemen? Hoe kwamen die auto én de chauffeur tientallen kilometer verderop terecht? En waarom duurde het zo lang voordat de chauffeur de ontvoering aan de autoriteiten meldde?
Ook heel vreemd was dat familie Mora nog dezelfde dag een telefoontje ontving, waarin de veronderstelde ontvoerders 500 miljoen peso’s (200 duizend euro) eisten. Het is heel ongebruikelijk dat werkelijke ontvoerders zo snel ter zake komen en de familie van de ontvoerde bellen. Waarschijnlijk hadden deze types gehoord over de ontvoering en geprobeerd er een slaatje uit te slaan. Of misschien zijn het types die alleen maar verwarring willen zaaien, om de werkelijke motieven van de ontvoering te verbloemen.
Diego Mora werd in december 2014 benoemd tot directeur van de UNP, toen de vorige directeur Andrés Villamizar ontslag nam op het moment dat de UNP een geweldige crisis doormaakte vanwege een aantal grote schandalen. Zo was er een netwerk actief dat zich 600 miljoen peso’s van het budget van de UNP had toegeëigend, er was een onderzoek van justitie gaande waarin ‘onregelmatigheden’ in de boekhouding werden onderzocht en verschillende lijfwachten in dienst van de UNP hadden al tijden geen salaris ontvangen.
Het ruikt allemaal niet fris, dat is wel duidelijk. Problemen met de UNP en de bescherming van bedreigde personen is aan de orde van de dag. President Santos eiste in 2014 dat de hele UNP zou worden doorgelicht om geldverspilling tegen te gaan. Er zouden veel te veel personen zijn die onder een beveiligingsprogramma vielen (meestal: een auto met chauffeur en één of twee lijfwachten) en dat helemaal niet nodig hadden. Maar die het natuurlijk wel heel aangenaam vonden er deel van uit te maken, want zo konden ze zich makkelijk door het onmogelijke verkeer van Bogotá voortbewegen, en konden ze ook hun lijfwachten en chauffeurs allerlei karweitjes laten opknappen – hond uitlaten, boodschappen doen voor moeder de vrouw.
Op dat moment werden er 200 beveiligingsprogramma’s afgebouwd, maar er bleven nog altijd 7.500 beveiligingsprogramma’s over. Er was veel kritiek op de manier waarop de lijfwachten en pantserwagens werden verdeeld. Parlementariërs en andere politici (onder wie zich veel crypto-criminelen bevinden) en functionarissen in Colombia beschikken veelal over bescherming van de UNP, maar personen die het veel harder nodig hebben, zoals mensrechtenactivisten of vertegenwoordigers van kritische non-gouvermentele organisaties, kunnen steun van de UNP vaak vergeten.
In Colombia zijn de dingen vaak niet zoals ze op het eerste gezicht lijken. Ik zou niet raar opkijken als deze ontvoering op een of andere manier gelinkt is aan het werk van Mora bij de UNP. Wilden ‘zijn’ mensen, of mensen die slachtoffer waren geworden van eerdere bezuinigingen of ‘zuiveringen’ met deze ontvoering misschien een boodschap achterlaten voor hun baas?
PS: Nagekomen bericht. Daniela Mora is vrijgelaten. Van de daders ontbreekt vooralsnog elk spoor.
