Het gevoel is moeilijk te omschrijven, maar als ik een boom met gekleurde bladeren zie, raak ik lichtelijk geëmotioneerd. In Medellín zie ik maar heel zelden bomen met gele, rode of bruine bladeren en als je er al een ziet, betekent het meestal dat die boom op sterven na dood is.
In de tropen houden de bomen hun bladeren niet eeuwig aan hun takken, maar ze volgen een andere procedure om nieuwe krachten op te doen. De bomen verliezen hun (nog groene) bladeren niet allemaal tegelijk, maar geleidelijk: groepsgewijs of bladsgewijs. Automatisch en continu komen er steeds weer nieuwe bladeren bij, maar het hele proces is vrijwel onzichtbaar voor het menselijk oog.
Afgelopen week viel mijn oog op een boom met gele bladeren. Het was vroeg in de ochtend, het schemerde en het was nogal fris voor onze tropische begrippen hier. Die combinatie van herfstboom en koude lucht veroorzaakte een vreemde gewaarwording, die je misschien nostalgie zou kunnen noemen, maar dat is een grote term en de emotie was denk ik daarvoor iets te kort. Laten we het erop houden dat ik me heel even in een herfstlandschap in Nederland waande. En ja, het is waar, de afwisseling van seizoenen is een van de dingen die ik het meeste mis na meer dan zeventien jaar in Colombia.
Misschien moet ik overwegen naar Venezuela te verhuizen, Colombia’s buurland. Want daar kondigde president Nicolás Maduro afgelopen week de oprichting aan van “het vice-ministerie van het Opperste Geluk”. De vraag die veel Venezolanen stelden was meteen: is dat vice-ministerie soms een afdeling van het (hoofd-)ministerie van de Liefde of misschien van het ministerie van de Overvloed?
Ik zelf moest meteen denken aan de roman 1984, de sombere toekomstvisie van de Engelse schrijver George Orwell uit 1948, waarin hij beschrijft hoe een totalitaire maatschappij tot in de perfectie functioneert. Big Brother voert per decreet het geluk van de bevolking in, via onder andere de goede werken van het ministerie van de Waarheid, het ministerie van de Liefde, het ministerie van de Vrede en het ministerie van de Overvloed.
Het ministerie van de Waarheid houdt zich bezig met propaganda en het vervalsen van historische archieven om zo de waarheid te herschrijven. Het ministerie van de Liefde heeft de opdracht tegenstanders van ‘De Partij’ te martelen en te straffen. Het ministerie van de Vrede zorgt ervoor dat het land continu in oorlog blijft. En het ministerie van de Overvloed regelt de rationering van voedsel en goederen, want schaarste is de norm.
Wijlen president Hugo Chávez was geen grote democraat en hij mag ongetwijfeld beschouwd worden als wegbereider voor de nieuwe staat der dingen. Maar toch denk ik dat veel inwoners van Venezuela, na een paar maanden Maduro, nostalgie hebben naar de overleden roerganger.
